Wolin

Wolin słynie przede wszystkim ze skansenu i słusznie, bo niewątpliwie wart jest odwiedzenia.  Zależało mi również na Muzeum i kurhanach na Wzgórzu Wisielców. 

Początki miasta sięgają końca VIII wieku, a w IX wieku jest on już dobrze prosperującym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym – emporium – wchodzącym w skład tzw. bałtyckiej strefy gospodarczej. Funkcjonuje w ogromnej sieci handlu dalekosiężnego pokrywającego całą północną Europę i sięgającą na Bliski Wschód, aż po Morze Czarne, Afrykę Północną, a nawet do Orientu. Około 900 roku Wolin wchodzi w okres swojego największego rozkwitu i przez następne 200 lat jest najpotężniejszym miastem na południowym wybrzeżu Bałtyku, znanym w całej Europie.

                                                                                                             muzeumwolin.pl 

Dojechałam pociągiem z Międzyzdrojów, a następnie ul. Gryfitów i Zamkową poszłam do centrum. Na ul. Gryfitów 4 stoi dom z przełomu XIX/XX w. z zachowaną starą tabliczką adresową (Świerczewskiego). Na Zamkowej 20 widać ciekawe płaskorzeźby.

Zaczęłam od MUZEUM REGIONALNEGO. Jest w nim dużo ciekawych eksponatów, wybrałam te, które były dla mnie najciekawsze.

Muzeum Regionalne im. A. Kaubego; ul. Zamkowa 24

Figurka Świętowita (9,3 cm)

Figurka została wykonana z drewna cisowego i była używana w kulcie domowym. Znaleziono ją w 1974 na terenie Wolina. Jest jedną z nielicznych w Polsce. 

Rogi tura, Rozwarowo, gm. Kamień Pomorski, I-III okres epoki brązu

Cegły gotyckie ze ścian kościoła św. Wojciecha w Wolinie, II poł. XIII w. 

Na cegle zachował się ślad stopy obutej w spiczastą ciżmę skórzaną.

Palisada, X w.

Obeszłam okolice Muzeum i Rynek.

Dom, ob. poczta, pocz. XX w.; ul. Zamkowa 22

Ratusz, 1881; ul. Zamkowa 23

Na tyłach ratusza znajduje się odbudowany dwór.

Barokowy dwór rodu von Below, XVIII/XIX w.; ul. Zamkowa 23a

 Ob. Centrum Współpracy Międzynarodowej

Na miejscu drewnianego dworu z XII wieku, na przełomie XIII-XIV wieku zbudowano zamek książąt pomorskich. (...) Nazywano go „wdowim zamkiem” z racji zamieszkiwania w nim  Anny Marii Brandenburskiej, która po śmierci męża przebywała w nim przez 15 lat. W latach 1623-1636 mieszkała w nim wdowa Zofia Saska. Za jej czasów doszło do pożaru zamku w 1628 roku i jego znacznego zniszczenia. Po zajęciu tych terenów przez Szwedów zamek został rozebrany do wysokości piwnic. Obecnie częściowo na fundamentach zamkowych stoi ratusz oraz na jego tyłach dwór rodziny von Below.

Na przełomie XVIII i XIX wieku rodzina von Below zbudowała (...) parterowy dwór. (...). Po 1945 roku wykorzystywany był jako stolarnia.

To ze strony zamkilubuskie.pl, na której są również zdjęcia.

Dwór rodu von Below i miejski mur obronny, XIV-XV w. (ściana średniowiecznej budowli)

Domy, XIX w., na miejscu znacznie starszej zabudowy; ul. Wojska Polskiego 2, 4

Kolegiata św. Mikołaja Biskupa – kościół parafialny w Wolinie wybudowany u schyłku XIII wieku. (...) Świątynia wzmiankowana po raz pierwszy w 1288 roku, przy okazji przekazania zakonowi cysterek. (...) Pierwszym protestanckim pastorem został w 1535 Jan Bugenhagen – rodowity wolinianin i uczeń Marcina Lutra. W 1628 kościół strawił pożar a jego odbudowa trwała niemal 100 lat. Obiekt przechodził także liczne (1857, 1860, 1879) generalne remonty po zniszczeniach wojennych. Ostatni remont na skutek niemal zupełnego zniszczenia (straty rzędu 80%) świątyni podczas II wojny światowej polegał na odbudowie wieży kościoła (1978) z przeznaczeniem na punkt widokowy i przywróceniu funkcji sakralnych całemu obiektowi. Do kompleksowej odbudowy przygotowania rozpoczęto w roku 1988, po przekazaniu parafii św. Stanisława. 

                                                                                                                fotopolska.eu

Kościół św. Mikołaja, XV w., 1993-1999; ul. Wojska Polskiego 3

Ul. Wojska Polskiego doszłam do kościoła św. Stanisława ...

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika, 1848 (luterański, kat.); ul. Kościelna 19

... i zaczęłam pytać o wiatrak holenderski, który wypatrzyłam na mapie przy ul. Jaracza. Okazało się, że, niestety, już nie istnieje, więc poszłam na WZGÓRZE WISIELCÓW.

Wykonywano tu wyroki śmierci, gł. na piratach wolińskich zwanych chąśnikami. A cmentarzysko kurhanowe jest jednym z najstarszych na Pomorzu Zachodnim.

Zmarłych składano do drewnianych trumien. Spoczywali w pozycji wyprostowanej. Niektóre kurhany kryły 2 lub 3 pochówki.

Zmarli wyposażeni byli stosunkowo ubogo. Cechą charakterystyczną nekropolii pomorskich jest bogatsze wyposażenie grobów kobiecych. (...)

Nazwa "Wzgórze Wisielców" jest późniejsza i wiąże się z odbywającymi się kaźniami piratów i przestępców. Odkryty w najwyższym punkcie wzniesienia grób młodego mężczyzny bez głowy wskazuje na możliwość wykonania wyroku przez ścięcie.

Pod koniec XIX wieku naliczono na wzniesieniu 93 kurhany, z których zachowały się 34 mogiły.

                                                                                                                      tablica informacyjna

Wzgórze Wisielców - cmentarzysko kurhanowe, IX-XI w.

Wzgórze Wisielców

Przeszłam przez park miejski i chciałam pochodzić po dawnym przedmieściu rybackim, a konkretnie ul. Konopnickiej, Niedamira, Mostową i Rybacką, ale trafiłam na roboty drogowe.

D. przedmieście rybackie; ul. Niedamira 11

Niedamir uważany jest za pierwszego wolińskiego armatora. Żył na początku XII w..

Znalazłam się z powrotem na Rynku.

Kamień runiczny poświęcony królowi duńskiemu Haraldowi Sinozębemu, władcy, który miał panować nad Wolinem, zakładając warowny obóz Jomsborg, w którym stacjonowała wikińska drużyna. Król ten pokonany przez syna, Svena Widłobrodego, miał tu zakończyć swój żywot w 987 r.

                                                                                                                                  gminawolin.pl

Kamień Runiczny; ul. Zamkowa 24

Ku chwale Haralda, 

króla Danii,

syna Gorma, wzniesiono

ten kamień. Panowie

z Jomsborga kazali

wykonać ten pomnik.

Wykuł go Eryk Rudy

Elewator zbożowy, pocz. XX w., nad Dziwną

Elewator ma być przebudowany na mieszkania. Znalazłam projekt z 2021.

Na koniec zostawiłam CENTRUM SŁOWIAN I WIKINGÓW, bo byłam pewna, że tam zabawię najdłużej.

Tu nie ma wejścia

Dopiero wracając zorientowałam się, że mogłam dojść do skansenu kolejnym zejściem z mostu i wyszłabym przy samej bramie. Ale nie wiedziałam i poszłam do Recławia.

Bardzo ważny jest dla mnie opis obiektów, żebym wiedziała, na co patrzę. Przy chatach są tablice informacyjne, ale dużo dało mi też obejrzenie filmu.

Chaty o konstrukcji zrębowej (przetrwała do XX w.)

Chata o konstrukcji palisadowej (rzadkość na terenach słowiańskich)

Trzebiszcze (miejsce składania ofiar) z Świętowitem, z tyłu domy o konstrukcji plecionkowej stawiane w sytuacjach kryzysowych

Chaty o konstrukcji międzysłupowej 

Ściany w takich domach były wypełnione układanymi poziomo dranicami, a zewnętrzne ściany pokrywano polepą.

Domy rzemieślników o konstrukcji sumikowo-łątkowej

Takie chaty z 2 poł. IX w. odkryto na Starym Mieście. Tam też znaleziono figurkę Świętowita.

Chaty o konstrukcji międzysłupowej

To nie są ślady pożaru - opalano część pala, który miał być zakopany, w celu zwiększenia jego trwałości.

Obiad, ostatnie spojrzenie na skansen i powrót do centrum.

Posąg Światowida; ul. Ciasna

Taka nazwa pojawia się na tablicy informacyjnej, jednak z tego, co czytałam, jest to Świętowit. Tak też jest podpisany w Muzeum.

Akcentów pogańskich jest w Wolinie więcej, w końcu historia zobowiązuje. W parku miejskim umieszczono pomnik Trygława z 1967. Był jednym z najważniejszych bóstw Słowian połabskich i pomorskich. Tam też wszystko było rozkopane.

Dla mnie osobiście był to rewelacyjny wyjazd, a to dlatego, że miałam kiedyś pomysł studiowania archeologii. W końcu zrezygnowałam, ale zainteresowanie zostało i odżyło gwałtownie, również podczas przygotowywania tego wpisu. 

https://wielkahistoria.pl/sredniowieczny-wolin-jedno-z-najwiekszych-i-najwspanialszych-miast-polnocnej-europy/

https://muzeumwolin.pl/pl/

https://jomsborg-vineta.com/

https://www.slawoslaw.pl/swietowit/

Budownictwo wczesnośredniowiecznego Wolina   konstrukcje chat na str. 242

https://gminawolin.pl/poznaj-gmine-wolin/kamien-runiczny-haralda-sinozebego-bluetooth/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wiki_Lubi_Zabytki/zachodniopomorskie/powiat_kamie%C5%84ski