Międzyzdroje

Chciałam wyjechać nad morze, gdzieś, gdzie jeszcze nie byłam, gdzie jest coś do zobaczenia i do miejsca będącego dobrą bazą wypadową. Wybór padł na Międzyzdroje.

Na początek trochę historii.

U zbiegu ulicy Krótkiej i Gryfa Pomorskiego już w drugiej połowie XIII wieku stała karczma książęca, pełniąca funkcję komory celnej. Usytuowana była na wysokiej wydmie, na szlaku handlowym prowadzącym z wyspy Uznam do Kamienia Pomorskiego. To właśnie wokół karczmy zaczęła rozwijać się osada, która dała początek miastu.

Nazwa „Misdrojge” pojawiła się po raz pierwszy w 1554 roku w dokumencie sądowym, mówiącym o sporze miedzy księciem zachodniopomorskim, a biskupem kamińskim. (...)

Na początku XIX w. stało tu nieco ponad 10 chat, w których mieszkało ok. 60 osób. Byli to głównie rybacy (...). Pierwsi turyści mieszkali w chatach rybackich (...) 

W 1821 roku mieszkańcy Międzyzdrojów zostali zwolnieni z danin pańszczyźnianych, a w 1832 roku przeprowadzono parcelację wsi. Podzielono ją na 37 działek, które zostały sprzedane pod zabudowę. Te dwa czynniki miały znaczący wpływ na rozwój Międzyzdrojów jako kurortu. (...)

Prawie cała wieś przetrwała II wojnę światową. Przetrwało tu ponad 560 budynków, w których od 1946 roku zamieszkali nowi mieszkańcy, głównie z okolic Wielkopolski i zza Bugu. W tym też roku Międzyzdroje otrzymały prawa miejskie.                                                                                                                              

                                                                                                                   przewodnikpokolobrzegu.pl      

W latach 1972 - 84 Międzyzdroje były dzielnicą Świnoujścia.

Zachowało się dużo willi i pensjonatów, ale gdybym miała tylko jeden dzień, zaczęłabym od molo i poszła na zachód. Tam są, wg mnie, najpiękniejsze ulice: Bohaterów Warszawy i Kopernika.

Zabytkowe wieżyczki z 1910

Samo molo nie jest zabytkowe. Stare zdjęcie pokazuje, jak wyglądało dawniej. 

Niestety, nie udało mi się zobaczyć wieżyczki meteorologicznej z ok. 1870 - stała przy wejściu na molo, potem została przeniesiona, aż w końcu zniknęła. 

Dawny hotel "Seeblick"  ("spojrzenie na morze"), niegdyś jeden z największych w Międzyzdrojach, jest w trakcie rewitalizacji. Na stronie polska-org.pl jest dużo starych zdjęć.

Pensjonat "Stella Maris", 1905, i hotel "Seeblick" ("Bałtyk"), 1890, 1910, 1927; ul. Bohaterów Warszawy 18 i 14

Pensjonat, 1906; ul. Bohaterów Warszawy 11

Pensjonat "Villa Sedina", ok. 1900; ul. Bohaterów Warszawy 9

Pensjonat "Haus Randowa Meer", ok. 1900; ul. Bohaterów Warszawy 8

Pensjonat "Willa Richter", 1908; ul. Bohaterów Warszawy 4

Pensjonat, 1894; ul. Kopernika 7

"Dom Katjuscha", 1890, przeniesiony z okolic Moskwy (przed wojną "Nordisches Haus"); ul. Kopernika 6

Pensjonat "Villa Friede", 1890; ul. Kopernika 5

W pobliżu jeszcze jeden ciekawy budynek, z historią.

Pensjonat, 1896-1912, strażnica WOP, dom wczasowy "Tadeusz", przychodnia rejonowa; ul. Zdrojowa 15

Znalazłam zdjęcie strażnicy z 1948.

Pensjonat "Rybitwa", 1895; ul. Wesoła 4

Pensjonat "Wilhelmshöhe", 1905; ul. Dąbrówki 13

Te 2 ostatnie wille to już prawie koniec Międzyzdrojów.

Dalej można iść przez las w kierunku Świnoujścia. Co jakiś czas są zejścia na plażę, jest również plaża dla psów. 

A teraz centrum i wschodnia część miasta.

Do dawnego kościoła ewangelickiego prowadzi urokliwa uliczka, Schody św. Piotra Apostoła. Odchodzi od jednej z głównych ulic, Zwycięstwa.

Schody św. Piotra Apostoła

Kościół ewangelicki, ob. rzym.- kat. św. Piotra Apostoła, 1861-1862; ul. Lipowa 8

Współautorem projektu kościoła oraz jednym z fundatorów był król pruski, Fryderyk Wilhelm IV. Znajdują się tu organy wykonane w 1862 w Szczecinie, w zakładach Barnima Gruneberga. W 1914 zostały przebudowane.

Plebania, 1910; ul. Lipowa 2

Naprzeciwko plebanii rośnie Dąb Apostoł (180-200 lat, 19 m). Jest to pozostałość po XIX-wiecznym nasadzeniu wzdłuż drogi do kościoła.

Pensjonat, ob. dom mieszkalny, 1910; ul. Zwycięstwa 21

Pensjonat "Haus Mann", 1900; ul. Pomorska 10

Dom ss. boromeuszek "Stella Matutina", 1901-1902; ul. Krótka 5

Była to pierwsza katolicka kaplica na wyspie Wolin od czasów wprowadzenia reformacji. Nazwa oznacza "gwiazdę zaranną". Można bez problemu wejść do środka, ale na mnie większe wrażenie zrobiła z zewnątrz.

Villa "Vineta", 1901; ul. Mickiewicza 8

Dom zdrojowy, ob. Międzynarodowy Dom Kultury, 1860, 4 ćw. XIX w.; ul. Bohaterów Warszawy 20

Park im. Fryderyka Chopina założony przez Arnolda Lejeune w XIX wieku,  rosną w nim efektowne okazy dębów, platany pochodzenia greckiego, żywotniki i cisy. W centrum parku znajduje się popiersie Fryderyka Chopina oraz kamień upamiętniający wybitnego malarza marynistę Eryka von Zedtwitz (1887 – 1965), który przez lata tworzył w Międzyzdrojach piękne nadmorskie pejzaże. W 2010 roku hrabia Eryk von Zedtwitz został uhonorowany pośmiertnie tytułem ,,Zasłużony dla Międzyzdrojów”.

                                                                                                                              miedzyzdroje.pl

Idąc dalej na wschód, w kierunku Kawczej Góry i Gosania, mija się kolejne piękne domy.

Dom, 3 ćw. XIX w.; ul. Tysiąclecia Państwa Polskiego 19

Co ciekawe, dom powyżej wykonany jest z cegły. Widać w nim motywy rosyjskie i alpejskie. No i to drzewo!

Pensjonat, ok. 1910; ul. Ludowa 4

Pensjonat "Villa Erna", ok. 1900; ul. Ludowa 10

Te 2 niesamowite drzewa to żywotniki olbrzymie "Rybacy". 

"Villa Waldburg", 1900; ul. Promenada Gwiazd 26

Stacja Ratownictwa Morskiego, XIX/XX w.; ul. Promenada Gwiazd 13

W pobliżu stacji - obecnie restauracji - znajduje się wejście na czarny szlak i Ścieżkę przyrodniczo - historyczną "Biała Góra".

Z tablic informacyjnych:

Do 1945 roku w zabudowaniach kompleksu Biała Góra znajdowała się Szkoła Artylerii Pokładowej Kriegsmarine. Założona pod koniec lat 30. XX wieku (...) W styczniu 1945 roku szkoła została przekształcona w oddział wojskowy (...) mający wspomagać obronę Twierdzy Świnoujście. W maju tego samego roku kompleks został zajęty przez Armię Czerwoną.

Po II wojnie światowej Marynarka Wojenna rozpoczęła poszukiwanie miejsc na wybrzeżu, w których mogłyby zostać zlokalizowane baterie artyleryjskie. (...) wybrano do tego celu kompleks po byłej szkole artylerii pokładowej niemieckiej Kriegsmarine (...)

Pod koniec lat 40. ubiegłego wieku rozpoczęto (...) budowę instalacji na potrzeby 17. Baterii Artylerii Stałej (...) w połowie 1950 roku oddano do użytku m.in. 4 stanowiska armat (...), schron dalmierza, 2 wieże kierowania ogniem oraz budynki zaplecza technicznego.

Kawcza Góra (61 m n.p.m.)

Na Kawczą Górę teoretycznie można wejść schodami z plaży. Pomysł świetny, ale były akurat nieczynne :( 

Na górze znajdują się 2 głazy upamiętniające Zjazd Leśników Niemieckich w 1892 i Zjazd Polskiego Towarzystwa Leśnego w 1992. Jest też tablica informująca o tym, że kamień niemiecki utonął, został wydobyty z morza i ponownie ustawiony przez leśników polskich w 1992.

Wkrótce pojawiają się bunkry.

Niestety, do Gosania nie można dojść szlakiem przez las, kawałek trzeba szosą. W sumie szłam ok. godziny.

Betonowa wieża stanowiska obserwacyjnego z lat 50. XX w.

W pobliżu jeszcze kilka bunkrów. Przy dobrej pogodzie podobno widać wrak niemieckiego tankowca "Karla Finsterwalde" zatopionego w 1945 i przetransportowanego w obecne miejsce w latach 60. XX w. Ja go nie widziałam, ani z plaży, ani z góry.

Widok z Gosania (95 m n.p.m.) na Zatokę Pomorską

Wzgórze Gosań to najwyższy klif polskiego wybrzeża.

Wracając do Międzyzdrojów ul. Zwycięstwa, natknęłam się na kolejny pomnik przyrody.

Dąb szypułkowy "Warcisław I", 200-250 lat, 19 m; ul. Ludowa 2a

Dąb jest pozostałością puszczy, która porastała niegdyś wyspę Wolin.

Ul. Niepodległości 22

Na koniec zostawiłam dom, który bardzo mnie zaintrygował, a o którym nie znalazłam żadnych informacji. Pełno na nim symboli masońskich.

Cyrkiel (wiedza, nauki ścisłe, mądrość nabyta) symbolizuje niebo. 

Węgielnica (porządek, uczciwość i szczerość) symbolizuje ziemię.

Młotek - działanie, siła, wola, władza, praca, moc. 

Dla zainteresowanych link do najlepszego opracowania tematu, jakie znalazłam i z którego korzystałam.

I koniec. Pożegnanie z morzem...

... i powrót do Warszawy z zabytkowego dworca.

Dworzec, 1898-1901, modernizowany; od str. peronu architektura kurortowa

Od str. płn. w stylu gmachów użyteczności publicznej z lat 20. XX w.

Podczas wojny linia kolejowa została poważnie uszkodzona. Odbudowano ją w 1948.

W okolicach dworca warto jeszcze spojrzeć na dawną szkołę niemiecką (ul. Kolejowa 33), w której nadal mieści się szkoła i utworzono Izbę Pamięci. Obecnie trwa remont, dlatego zdjęcie z fotopolska.eu. Przy ul. Za Torem 1 można zobaczyć wieżę ciśnień z 1912.

Oczywiście to nie wszystko. W Międzyzdrojach jest mnóstwo atrakcji: Muzeum Przyrodnicze WPN (tu znajduje się węzeł szlaków turystycznych), rezerwat żubrów, Planetarium, Oceanarium, Muzeum Figur Woskowych, Promenada Gwiazd.  Pokazałam to, co dla mnie było najciekawsze.

Międzyzdroje są także świetną bazą wypadową w okolice. Ja wybrałam się do Świnoujścia, Wolina, Kamienia Pomorskiego, Lubina i Trzęsacza.

https://miedzyzdroje.pl/katalog/historia-miedzyzdrojow

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wiki_Lubi_Zabytki/zachodniopomorskie/powiat_kamie%C5%84ski

https://przewodnikpokolobrzegu.pl/miedzyzdroje-atrakcje-turystyczne/

http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,979248,-1,-1,-1.html