Trzęsacz może poszczycić się atrakcją na skalę europejską - unikalnymi ruinami średniowiecznego kościoła na klifie. To jedyny taki zabytek w Europie.
Trzęsacz na scenie pisanej historii wystąpił po raz pierwszy w 1331 roku, ale do schyłku XIX wieku był spokojną wsią rybacką z domami i kościołem na centralnym placu. Dopiero uruchomienie 1 lipca 1896 roku, przechodzącej przez Trzęsacz pierwszej, zachodniej linii Gryfickiej Kolei Wąskotorowej, która połączyła Gryfice z Niechorzem, zapoczątkowało rozwój Trzęsacza. W XX wieku, wraz z modą na wyjazdy do wód, doceniono walory turystyczne Trzęsacza. (...)
polska.travel
Zaczęłam od kościoła, żeby sprawdzić, kiedy ewentualnie uda się wejść, ale był otwarty. Zależało mi przede wszystkim na ołtarzu ze starego kościoła.
 |
| Kościół Miłosierdzia Bożego, ewangelicki, ob. rzym.- kat., 1879 |
 |
| Wczesnobarokowy ołtarz główny, 1673, wyk. przez Joachima Sellina z Wolina |
Ołtarz wykonany w 1673 roku w głównej części przedstawia scenę ukrzyżowania z dwoma łotrami po bokach Chrystusa. Ręce przedstawionych postaci nienaturalnie oplatają drewniane krzyże. Wyróżnikiem dzieła są jednak fantazyjnie kręcone kolumny oraz znajdująca się w dolnej części, w tzw. predelli, płaskorzeźba ukazująca Ostatnią Wieczerzę. Chrystus i apostołowie przedstawieni są na niej w strojach szwedzkiej szlachty. To bardzo prowokacyjny akt ze strony rzeźbiarza, gdyż Trzęsacz należał wówczas do Brandenburgii, a Wolin do Szwecji (Kamień Pomorski trafił w ręce Brandenburczyków 6 lat później). Oba kraje były zwaśnione od czasów wojny trzydziestoletniej.
rewal.pl
Ołtarz do 2003 znajdował się w Kamieniu Pomorskim. Stalle są tam do dziś.
 |
| Barokowa chrzcielnica, 1682, przedstawienia z Nowego i Starego Testamentu |
 |
| Tablica poświęcona zmarłym d. parafii niemieckiej w m-cu cmentarza zlikwidowanego po wojnie |
Na razie tylko spojrzenie na pałac z ul. Pałacowej. Myślałam, że nie da się wejść na teren i poszłam w stronę ruin kościoła.
 |
| Wejście do parku pałacowego (zamknięte), naprzeciwko kościoła |
 |
| Pałac, poł. XVIII, poł. XIX, XIX/XX w. |
(...) na przełomie XIV i XV wieku w Trzęsaczu, pośrodku wsi, jakieś 2 kilometry (!) od brzegu morza, wybudowano kościół, z którego wielkość i zdobienia architektoniczne czyniły jeden z najokazalszych kościołów Pomorza Zachodniego.
Do marca 1874 roku, (...) mieszkańcy chodzili do kościoła, wzniesionego z ręcznie formowanej cegły, ułożonej w wątku polskim na fundamencie z polnych kamieni. Była to budowla salowa rozplanowana na rzucie prostokąta z pięciobocznie zamkniętym prezbiterium. Wieżę kościelną dobudowano w 1650 roku. Morze ją pochłonęło w 1818 roku.
W dniu 2 marca 1874 roku w kościele w Trzęsaczu odprawiono ostatnią mszę. Mniej więcej w tym czasie, wyposażenie świątyni przewieziono do katedry w Kamieniu Pomorskim, a część zabytkowego tryptyku do kościoła w Rewalu.
(...) Po raz pierwszy próbowano zatrzymać zjawisko abrazji w 1750 roku, kiedy odległość kościoła do klifu wynosiła 58 metrów. Wszystko na nic, w 1891 roku w wyniku podmywania klifu, morze wypłukało kamienie fundamentowe, natomiast w 1900 roku morze zabrało pierwszy fragment przypory. W nocy z 8 na 9 marca 1901 roku zawaliła się ściana północna kościoła. Przez kolejne dziesięciolecia morze zabierało kolejne fragmenty świątyni. Dzisiaj w miejscu, w którym stał kościół zachowała się jedynie część południowej ściany o wymiarach 12 na 6 metrów.
polska.travel
Kościół był trzecią chrześcijańską świątynią na Pomorzu i początkowo był katolicki. Po reformacji w 1534 przeszedł w ręce ewangelików.
W tym miejscu mała dygresja. Przypomniał mi się zamek Dunluce w Irlandii Północnej, którego mieszkańcy mieli mniej szczęścia - podczas sztormu w 1639 wpadli wraz z częścią zamku do oceanu.
 |
| Ruiny kościoła, XIV/XV w., użytkowany do 1874 |
Wróciłam do pałacu i skutecznie "zaatakowałam" go od strony parkingu. Bez problemu weszłam na teren.
Pałac w Trzęsaczu, to dawna rezydencja właścicieli Trzęsacza, czyli rodu von Flemmingów. Wybudowano go tak, aby wejście znajdowało się dokładnie na przedłużeniu drogi wiodącej do kościoła – obecnie ulicy Klifowej.
Pierwsze wzmianki o dworze w Trzęsaczu pojawiły się na początku XVII wieku, kiedy doszczętnie spłonął. Kilka lat później von Flemmingowie postawili na jego miejscu nową, większą siedzibę. Obecny pałac pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku, gdy odbudowano go po kolejnym pożarze z 1768 roku.
(...) Karl Dumstrey rozbudował dwór, dostawiając przy wschodniej ścianie dwuosiowe skrzydło. Kolejna rozbudowa miała miejsce na przełomie XIX i XX wieku i była dziełem rodziny von Koller. Wewnątrz w wielu miejscach zachowała się stolarka z XIX wieku.
(...) Zachowały się także: fragment ogrodu, budynek inwentarski, który w czasach POHZ służył jako stołówka, oraz czworaki z XIX wieku. Z tego samego okresu pochodziły nieistniejące już stajnie oraz szklarnie.
rewal.pl
Kilka lat temu był tam pensjonat, teraz nic się nie dzieje.
 |
| Zabudowania inwentarskie |
 |
| Park, XVIII w. |
 |
| Lipy drobnolistne |
 |
| Zabudowania inwentarskie (te same, co wyżej) |
Tablica, którą widać na zdjęciu, informuje o projekcie przebudowy stajni pałacowej. Nie poszłam dalej ul. Pałacową z braku czasu i nie wiem, na jakim etapie jest inwestycja, ale żałuję, że nie widziałam prawdziwej stajni. Widać ją jeszcze na street view z 2017.
Ciekawe, że w cytowanym wyżej artykule z 2016 jest mowa o "nieistniejących" stajniach.
Największą atrakcją Trzęsacza są, oczywiście, ruiny kościoła, ale warto też pospacerować w okolicach pałacu, bez tłumu turystów. Nie byłam w Muzeum i nie znalazłam 15. południka, który przebiega przez Trzęsacz. Na wszystko miałam niecałe 2 godziny (autobus w Międzyzdrojach nie przyjechał). Dobrze, że pogoda była kiepska, więc nie było aż tak żal.
https://www.polska.travel/pl/wypoczywaj/nad-morzem/trzesacz
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_Trz%C4%99saczu
https://fotopolska.eu/Kosciol_sw._Mikolaja_Trzesacz
https://rewal.pl/zespol-palacowo-folwarczny-w-trzesaczu/
https://trzesacz.pl/atrakcje/neogotycki-kosciol-p-w-milosierdzia-bozego
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz