Rokitno

Głównym celem tej wyprawy było Rokitno, ale zupełnie niespodziewanie skarb znalazłam w Józefowie k. Płochocina - nawet nie jest zaznaczony na mapie!

Ale od początku. Wystartowałam w Płochocinie i tym razem od stacji poszłam w prawo. Jak widać na drogowskazach poniżej, żeby zwiedzić Płochocin trzeba kierować się na lewo (pałac Józefa Janasza, spichlerz itd.).

Józefów to właściwie jedna ulica, Fabryczna.
W 1866 powstała tu pierwsza na terenach Królestwa Kongresowego cukrownia, "Józefów". Wokół zakładu rozwinęła się osada fabryczna.

Cukrownia „Józefów”,

w Józefowie k. Błonia, zbudowana 1866 przez braci Janaszów i bank L. Goldstenda;

od 1874 własność Tow. Akcyjnego Cukrowni i Rafinerii „Józefów”; pierwsza cukrownia dyfuzyjna na ziemiach pol. i jedna z pierwszych w świecie; rozbudowana w latach 70., od 1881 oświetlenie elektryczne (jedno z pierwszych w eur. zakładach przem.), do końca XIX w. należała do największych i najnowocześniejszych cukrowni w Królestwie Pol.; na przeł. 1874 i 1875 wyprodukowała ok. 2 tys. t cukru rafinowanego, 1911–14 średnio ok. 6 tys. t, podobnie w okresie międzywojennym; 1947 spłonęła, nie odbudowana.

                                                                                                       encyklopedia.pwn.pl

Po pożarze w 1947 produkowano tu glicerynę, potem zakład stał się gorzelnią.

Napis na kapliczce: "Fundacja Nikodema Ryttera 1927"

Budynek fabryczny, ob. filia Domu Kultury "Uśmiech" z siedzibą w Józefowie; ul. Fabryczna 15

Mówiąc o skarbie, mam na myśli właśnie ten słup wiorstowy, relikt z czasów Królestwa Kongresowego. Nigdzie czegoś podobnego nie widziałam!

 Słup wiorstowy; ul. Fabryczna

Dowiedziałam się, że na słupie był napis "Generalna Gubernia". Na street view z 2012 słup jest brązowo-rudy.

Ul. Fabryczna

Takich budynków jest więcej. W końcu Józefów powstał jako osada fabryczna. Na szczęście konserwator nie zgadza się na rozbiórkę, tylko co dalej?

Figura na końcu ul. Fabrycznej

PÓJDŹCIE DO MNIE 

WSZYSCY

KTÓRZY

PRACUJECIE

I z tyłu:
                       XXV  1865-1890.

Aleja Lipowa w Wolicy

92 stuletnie lipy tworzące aleję to pozostałość parku krajobrazowego z 2 poł. XIX w.

Nie szłam tą aleją, chociaż miałam wielką ochotę. Spieszyłam się do Rokitna, żeby trafić na koniec mszy i wejść do kościoła.

Józefów - Rokitno (ul. Rokicka)

Najpierw zobaczyłam tą kapliczkę, a po drugiej stronie ulicy - cmentarz wojenny.

Informacja z tablicy:

Na cmentarzu spoczywa w zbiorowych mogiłach 750 żołnierzy oddziałów rosyjskich i niemieckich, którzy polegli w połowie października 1914 r. podczas walk o Rokitno. Jest też jeden grób pojedynczy. Spoczywa w nim Polak walczący w carskiej armii, płk. Stanisław Różański, dowódca 16. Pułku Strzelców Syberyjskich.

ŚP

PŁK STANISŁAW RÓŻAŃSKI

DOWÓDCA 16 PUŁKU STRZ. SYB.

16.10.1914

ORAZ ŻOŁNIERZE POLEGLI W 

WALKACH O ROKITNO

W PAŹDZIERNIKU 1914 R.

Cmentarz wojenny z  I wojny światowej

Rokitnica, w tle już widać kościół

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP był niegdyś ważnym miejscem pielgrzymkowym. Historię ma długą i skomplikowaną - więcej szczegółów na stronie sanktuariumrokitno.pl.

Na początku XVII w. w Rokitnie istniały dwa drewniane kościoły: św. Wojciecha (starszy, istniejący do ok. poł. XVIII w.) i św. Jakuba Apostoła (na jego miejscu stoi obecny kościół), tworząc jednocześnie, co było wówczas rzadkością, dwie oddzielne parafie: grodową i wiejską. Unifikacji kościołów i parafii w Rokitnie dokonano w 1704 r. staraniem biskupa poznańskiego Mikołaja Święcickiego (...) Konsekracja kościoła nastąpiła 8 października 1797 r.

W 1885 r. wzniesiono dwie wieże kościelne według projektu Konstantego Wojciechowskiego. W następnych latach położono: nowe dachy, tynki, zaś na frontonie kościoła umieszczono portyk z figurą Najświętszej Maryi Panny. W 1892 r. wymurowano dolny kościół, umieszczając tam Drogę krzyżową.

W czasie I wojny światowej, w październiku 1914 r., kościół został zbombardowany, ocalała jedynie zakrystia. Zniszczeniu uległy także obrazy na murze: "Zejście z Golgoty" Franciszka Krudowskiego i "Przemienienie Pańskie". Poświęcenie odbudowanej świątyni nastąpiło dopiero 2 sierpnia 1931 r.

W 1945 r. podczas odwrotu wojsk niemieckich czołg rosyjski celowo strącił jedną wieżę kościoła i uszkodził dach. Konsekracji odbudowanej świątyni dokonał 13 czerwca 1968 r. Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Prymas Polski kard. Józef Glemp 20 listopada 1987 r. powierzył parafię i kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rokitnie Zgromadzeniu Małe Dzieło Boskiej Opatrzności, księża orioniści. 

                                                                                                            skarbiecmazowiecki.pl

2 rokokowe putta autorstwa Jana Jerzego Plerscha stojące do 1887 przed bramą Dworu pod Gwiazdą przy ul. Miodowej w Warszawie. W Rokitnie od końca XIX w.

Związki kościoła z Warszawą widać na każdym kroku. Pełno tu pamiątek po nieistniejących budynkach warszawskich, również wiele elementów wyposażenia wykonano w Warszawie.

Ponadto "w Rokitnie istniał gród kasztelański już w r. 1282, który łączy się z najdawniejszymi dziejami Warszawy." (sanktuariumrokitno.pl).

Figura NMP Łaskawej i figury rycerzy - męczenników św. Pryma i św. Felicjana autorstwa Jana Jerzego Plerscha z kościoła pijarów w Warszawie (w Rokitnie od 1886); w niszach figury św. Wojciecha i św. Jakuba

Po obu stronach wejścia umieszczono tablice nagrobkowe fundatorów pochowanych w kryptach oraz dokumenty dotyczące kościoła.

Nad wejściem

Krata żelazna wykonana dla wsparcia chóru, 1895, ...

...wykonana w Warszawie

Krzyż z wielkiego ołtarza kościoła św. Barbary na Koszykach w Warszawie

Ołtarz kolumnowy w stylu barokowym, obraz "Matka Boża" malowany temperą na desce, ozdobiony srebrno-złotą, rokokową sukienką (XVI/XVII w.), konfesjonał dębowy z 1772

Na szczycie ambony figura Chrystusa w drzewie, niżej figury 4-ch ewangelistów i apostołów Piotra i Pawła

Chrzcielnica z czarnego marmuru, XVIII w.

Dzwonnica, 1 poł. XVIII w., 1913

Dzwonnica, 1 poł. XVIII w., 1913

Św. Michał Archanioł na dzwonnicy

Plebania

Plebania

W kościele spędziłam chyba ze 2 godziny, bo tak lało, że nie mogłam wyjść. Całe szczęście, że przeszło, bo miałabym zmarnowany dzień. I dobrze, że kościół był otwarty - to ważna informacja dla zwiedzających. Tylko krata była zamknięta.

Wzdłuż muru otaczającego zabudowania kościelne udałam się na pobliski cmentarz. Został założony w 1852.

Znalazłam tam groby kilku zasłużonych i ważnych osób, m.in. prałata Wł. Sędziakowskiego, proboszcza parafii Rokitno, któremu w dużej mierze kościół zawdzięcza swoje wyposażenie, a po I wojnie światowej - odbudowę (upamiętnionego tablicą na dzwonnicy) i rodziny Paschalis Jakubowiczów, pochodzenia ormiańskiego, którą do tej pory kojarzyłam tylko z Lipkowem przy Puszczy Kampinoskiej.

Stolarz kościelny, nagrobek wystawiony przez proboszcza w uznaniu zasług dla kościoła w Rokitnie

Ostatnie spojrzenie na kościół spod cmentarza, jeszcze jeden, bardzo ciekawy, krzyż - zauważyłam, że w tych okolicach są na ozdobnych słupach - i poszłam do Błonia.

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Cukrownia-Jozefow;3888394.html
http://skarbiecmazowiecki.pl/obiekty/sanktuarium-maryjne-prymasowskiej-wspomozycielki-blonski-blonie-rokitno-23-14,1.html
http://www.sanktuariumrokitno.pl/architektura.html