Każda z tych wsi ma coś innego do zaoferowania, ale jedno mają wspólne - są to owalnice (z wyjątkiem Łagowa), najpopularniejszy typ wsi na Ziemi Lubuskiej. Zachował się w nich średniowieczny plan osady. Najstarsza jest Wielowieś - pierwsza wzmianka pochodzi prawdopodobnie z 2 poł. XIII w.
Nie widziałam jeszcze owalnicy, która by mi się nie podobała. A co można zobaczyć poza tym?
Łagówek
 |
| Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, 1767, obmurowany w 1 poł. XIX w., pocz. XX w. |
Ten piękny staw znajduje się pośrodku wsi. Dalej widać kościół, a za nim jest remiza - typowy układ owalnicy.
Zabudowa pochodzi z pocz. XIX w.
W Łagówku znajduje się też cmentarz ewangelicki (część cmentarza komunalnego), który mijałam idąc z Łagowa do Buczyny Łagowskiej.
To cmentarz wiejski, 1 poł. XIX w., użytkowany, wtórne pochówki wg strony bip.wrota.lubuskie.pl.
 |
| Remiza strażacka, k. XIX w. |
 |
| Ta kapliczka zamyka owalnicę od strony Łagowa |
Sieniawa
Idąc z Łagówka do Sieniawy, najpierw przechodzi się przez Osiedle Górnicze. Tu znajduje się siedziba kopalni. Warto za nią zajrzeć, czego ja nie zrobiłam...
Kopalnia Sieniawa jest najdłużej funkcjonującą i jednocześnie najmniejszą kopalnią węgla brunatnego na terenach Polski.
 |
| D. Gashof Maxa Nitschego |
 |
| "Dom młodego górnika/ Przy kopalni Sieniawa" |
Tyle odczytałam, a potem znalazłam ten dom na fotopolska.eu. Obecnie jest to dom mieszkalny.
 |
| Kościół Narodzenia NMP (d. ewangelicki), 2 poł. XIX w., dzwonnica, ok. 1740 (cz. poprzedniego kościoła, w rej. zab.) |
 |
| Dom, 1912 (wg rejestru dom nr 6, szachulcowy, z XVIII w.? ) |
 |
| D. klub, sklep, ob. mieszkanie prywatne, na środku wsi |
Zabudowa Sieniawy sięga XIX w.
 |
| Folwark |
 |
| Folwark |
 |
| Remiza strażacka, k. XIX w. |
Powyższe zdjęcie pokazuje typowy, owalnicowy układ wsi. Kościół i remiza położone są na środku, tak samo jak w Łagówku i Jemiołowie, tylko tam są jeszcze stawy.
Dziesięć miejscowości, tj. Gronów /1421 r./, Jemiołów /1350 r./, Kosobudz /XIII w./, Łagów /XIII w./, Łagówek /1350 r./, Niedźwiedź /1207 r./, Poźrzadło /XIII w./, Sieniawa /1350 r./, Toporów /XIV w./, Żelechów /1421 r./ posiadają metrykę średniowieczną i rozplanowanie przestrzenne typowe dla tamtego okresu.
bip.wrota.lubuskie.pl
Na końcu Sieniawy, przy rozwidleniu dróg do Wielowsi i Zarzynia, stał niegdyś pałac. Pozostał tylko staw parkowy.
 |
| Kopalnia Węgla Brunatnego Sieniawa |
 |
| Kopalnia Węgla Brunatnego Sieniawa |
Złoże "Sieniawa" jest jednym z najdłużej znanych i eksploatowanych złóż
węgla brunatnego na ziemiach polskich. Eksploatację węgla rozpoczęto w
1873 roku. (...)
Kopalnia została zdewastowana w ostatnim roku drugiej wojny
światowej. Jej ponowne uruchomienie nastąpiło w 1950 r., jako Kopalni
Węgla Brunatnego Sieniawa. (...) W 1983 r. wydobycie osiągnęło maksymalną w
historii kopalni wartość (...)
W 1997 r. rozpoczęto likwidację Kopalni Węgla Brunatnego
Sieniawa. Była ona wówczas jedyną podziemną kopalnią węgla brunatnego w
Polsce, obecnie złoże jest eksploatowane jedynie metodą odkrywkową. W
2002 r. zakończono likwidację przedsiębiorstwa państwowego. Udało się
jednak znaleźć inwestorów, którzy podjęli się kontynuowania działalności
wydobywczej.
Węgiel brunatny wydobywany w Sieniawie trafia głównie do odbiorów detalicznych.
cire.pl
Wielowieś
A oto główny cel mojej wyprawy, mimo że cała trasa jest wg mnie bardzo ciekawa. Jednak kamień pokutny to coś, co zawsze mnie napędza i nawet gdyby niczego po drodze nie było, to i tak bym nie odpuściła.
 |
| Kamień pokutny |
Kamienne krzyże pokutne nazywane są także krzyżami pojednania. W okresie średniowiecza stawiano je w miejscu, w którym została popełniona jakaś zbrodnia. (...) już w XIII wieku spisywano swego rodzaju umowy, zwane traktatami pokutnymi „compositio”. Porozumienia były zawierane pomiędzy rodziną zamordowanego, a oprawcą, przy udziale przedstawicieli Kościoła. (...) skazany zobowiązany był do pokrycia wszelkich kosztów związanych z pochówkiem swojej ofiary, procesem sądowym (...). Musiał także podporządkować się wyrokowi sądowemu, który przewidywał: sfinansowanie kosztów ceremonii pogrzebowej, zamówienie nabożeństwa żałobnego, dostarczenie do Kościoła odpowiedniej ilości wosku i oliwy, a ponadto odbycie pielgrzymki pokutnej, np. do Rzymu. Dodatkowo morderca był zobowiązany do pomocy, nie tylko materialnej, rodzinie zmarłego. A w miejscu popełnienia przestępstwa oprawca stawiał kamienny krzyż pokutny lub kamienną kapliczkę. Często wykuwano na nich narzędzie zbrodni, jak np. miecz, siekierę, kuszę, a także ozdabiano napisami, informującymi, kto i gdzie dokonał zbrodni. Kiedy skazany dopełnił wszystkich obowiązków, rodzina wyrzekała się zemsty i zawierano pojednanie. Wtedy też mogło nastąpić rozgrzeszenie zabójcy. Po XV wieku zwyczaj ten zanikł, a jedynie rodziny zmarłych stawiały krzyże w miejscu tragedii.
polskie-cmentarze.pl
 |
| Pomnik I w. św. |
Znalazłam spis poległych w pierwszej wojnie światowej. 14 nazwisk.
 |
| Kościół MB Różańcowej, 1860 (1889?) |
W kościele zobaczyć można zabytkowy ołtarz i 8-boczną ambonę z polichromią figur ewangelistów z XIX w. Niestety, był zamknięty.
 |
| Centrum wsi (owalnica, staw pośrodku) |
Do Wielowsi poszłam pieszo i z powrotem. Nie dało się wrócić inną drogą, dopiero w Łagówku poszłam inaczej. Zrobiłam ok. 20 km i zabrało mi to 7-8 godzin.
W okolicy Łagowa jest więcej interesujących miejsc. Na następny raz zaplanowałam m. in. Żelechów, Toporów i Poźrzadło. I więcej pływania!:)
https://ziemialubuska.pl/pl/lokalnie/powiaty-i-gminy/powiat-sulecinski/sulecin-gmina/wielowies
inspirujący wypad - nigdy tam nie byłem, myślę że warto zaplanować w tamtych okolicach kilkudniowy pobyt z rowerami i co nieco je pozwiedzać.
OdpowiedzUsuńJa byłam tydzień i to okazało się za mało, do tego nie popływałam tyle, ile chciałam. Jakby dodać do tego, co zobaczyłam to, co potem doczytałam, to spokojnie 2 tygodnie by wyszły. Poza tym łazić wokół tych jezior można w kółko i nigdy dość :)
OdpowiedzUsuń