Krynki i Brody

Krynki chodziły mi po głowie ok. 10 lat, ale nigdy nie było okazji. Oczywiście z powodu pięknej, modrzewiowej bramy i 2 dzwonnic z 1779 przy kościele.

Udało się podczas pobytu w Iłży.

Kościół św. Marcina i Wniebowzięcia NMP, 1724-1727

Zalew Brodzki

Ale od początku. 

Wysiadłam z pociągu ze Starachowic na stacji Brody Iłżeckie i poszłam nad zalew, żeby zobaczyć tamę. Tylko jej część jest zabytkowa, nowa zapora powstała w l. 60. XX w.

Patrząc na zdjęcie obok - po minięciu tamy można iść w lewo do kościoła albo w prawo do rezerwatu "Skały w Krynkach". Droga jest bardzo przyjemna, bo cały czas nad zalewem.

Tama, 1840

Unikalne kamienne sklepienia arkad w stylu klasycystycznym (w tym czasie nad jazami były gł. drewniane pomosty)

Zabytkowy przepust oraz tama, tworzące pozostałości układu wodnego, należą do pozostałości zespołu przemysłowo-urbanistycznego dawnej walcowni i pudlingarni w Brodach. (...) Zachowany do dziś fragment zabytkowej tamy przypomina o wielkim budowniczym Staropolskiego Okręgu Przemysłowego - księdzu Stanisławie Staszicu. W 1816 r. został on Generalnym Dyrektorem Przemysłu i Kunsztów w Królestwie Kongresowym. Staszic opracował długofalowy plan rozbudowy górnictwa, hutnictwa i przemysłu metalowego, w którym zamierzał wybudować ciągły zakład fabryk żelaznych, położony wzdłuż źródła energii - rzeki Kamiennej. Plan ten udoskonalił Ksawery Drucki - Lubecki. W celu wykorzystania energii spadku wód wybudowano tamę (...)

Przelew stanowi świadectwo wysokiego poziomu myśli technicznej początku XIX w. (...) Przelew wodny w Brodach ma unikatową wartość w skali lokalnej, w związku z czym został umieszczony w herbie Gminy Brody.

                                                                                                                               brody.info.pl

Przy UG Brody na ul. Starachowickiej warto spojrzeć na d. budynek zarządu zakładów brodzkich z 1840. Ukrywał się w nim dowódca Powstania Styczniowego. Obecnie mieści się tam poczta.

Ul. Starachowicką, a potem Kościelną, doszłam do swojego głównego celu.

Figura przydrożna św. Stanisława Biskupa, 2 poł. XVI w.?

U stóp św. Stanisława znajduje się postać Piotrowina, który wg legendy został przez niego wskrzeszony.

Figura niesamowita, brama zwala z nóg!

Ciesielka jest oryginalna, a niektóre elementy pochodzą z pierwotnego, XIV-wiecznego kościoła. Mieści się tu dzwon z 1581 roku, a samą bramę ozdabiają rzeźbione w drewnie ornamenty. (...) W górnych partiach trzonów [wież] znajdują się otwory (...) tylko z trzech stron – nie wykonano ich od północy, ponieważ oznaczała ona ciemność piekieł. 

                                                                                                                        brody.info.pl

Modrzewiowa brama, 1779

Pomiędzy dzwonnice wmontowana została brama, nad której drzwiami, umieszczony został napis: AN.DO. 1779. - napisu nie znalazłam.

Chrzcielnica barokowa z białego piaskowca, 1703

Chrzcielnica gotycka, XVI w.

Na boku barokowej chrzcielnicy widać inicjał Marii otoczony inicjałami M I / P K, oraz inskrypcję: POST SVECVM /1703 + 7 br. Związane jest to z udziałem mieszkańców Krynek w wojnie przeciwko Szwedom w czasie "potopu".

Gotycka chrzcielnica to pozostałość po cmentarzu przykościelnym. 

Na zdjęciach nie widać, ale kościół był w trakcie remontu. Może dlatego był otwarty, a może z powodu Wielkanocy. 

Zwiedzałam bez zakłóceń.

Ołtarz główny klasycystyczny, 1812, późnobarokowy obraz "Wniebowzięcie Matki Boskiej", rzeźby św. Piotra i św. Pawła, 1871

Ambona, XVIII w., figura Chrystusa, pocz. XX w.

Ołtarz boczny św. Marcina, l. 80. XIX w.

Wyposażenie kościoła powstało w okresie od XVI do

pocz. XX w.

Uwaga na znak górniczy!

Stara plebania

Płyta inskrypcyjna, 1765

Cmentarz parafialny został założony w 1815.

Prawdopodobnie przy wejściu znajdowała się płyta inskrypcyjna.

D.O.M.

ŻADNA Z KOŚCI TWYCH WIERNYCH

NIE SKRUSZY SIE PANIE

PRZY STRAŻY TU LEŻĄCYCH

DAY W NIEBIE MIESZKANIE

DNIA 5 LISTOPADA

ROKU PAŃSKIEGO 1765

D.O.M. ("Domus Omnium Mortuorum") - "dom wszystkich zmarłych"

W pobliżu stoi też samotny nagrobek Wojciecha Wawszczyka. Żołnierz, a później rolnik, odnowił ołtarz główny w miejscowym kościele. Odnotował to ówczesny proboszcz na tylnej ścianie nagrobka.

Wojciech Wawszczyk, 1870

Przypisek proboszcza

1843

Na cmentarzu zwrócił moją uwagę nietypowy nagrobek z napisem po francusku.

Zabytkowych grobów nie ma zbyt wiele, chyba najwięcej w południowo-zachodniej części cmentarza. Pochowani są tu m.in. pleban krynecki (1862) i leśniczy lasów starachowickich (1934). 

Na brukowanym placu przed kościołem umieszczono 2 kamienie młyńskie.

Ostatnie spojrzenie na kościół...

... po drodze kapliczka...

Figura MB z Dzieciątkiem, 1904; ul. Apteczna/Kościelna

PAMIĄTKA JUBILEUSZU

50 ROCZNICY OGŁOSZENIA

DOGMATU NIEPOKALANEGO

POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ

MARYI PANNY

1904 R.

PARAFJANIE KRYNECCY

... i wróciłam nad zalew. Myślałam, że bez problemu trafię do rezerwatu "Skały w Krynkach", ale niestety plątałam się po drodze, pytając ludzi. Normalnie jest drogowskaz, jakaś tablica, a tu nic.

Trzeba iść nad zalewem aż do tego momentu:

Jest oczko, parking, ławki, stoły i tablica informacyjna, tylko że nie widać jej z drogi, a nie jest to jedyny parking. Oczko jest ważne. Ale nawet będąc tutaj, nie trafiłam, bo nie wiadomo, gdzie jest wejście. Oświecono mnie w ostatniej chwili, już zamierzałam się poddać. Po lewej stronie zdjęcia widać siłownię. Za nią dochodzi się do wejścia na szlak.

Naprawdę fatalne oznakowanie, ale warto poszukać. Chodzi podobno o to, co mam na zdjęciach, a dalej "już nic nie ma".

Udało mi się zrobić wszystko, co zamierzałam, przy pięknej pogodzie i nad wodą. Już po powrocie znalazłam spektakularne ruiny walcowni w Nietulisku Dużym i tam na pewno pojadę przy kolejnej okazji.

Bardzo polecam na 1-dniowy wypad, np. ze Starachowic, Iłży czy Ostrowca. Szkoda, że autobus z Iłży jadący do Ostrowca Świętokrzyskiego nie zatrzymuje się w Brodach, byłoby łatwiej i o wiele szybciej.

https://brody.info.pl/zabytki.html