Świebodzin, kojarzony chyba głównie z ogromnym Chrystusem w południowej części miasta, ma znacznie więcej do zaoferowania. Do pomnika nie poszłam, bo stare miasto jest na północ od torów i tam chciałam spędzić jak najwięcej czasu.
W Świebodzinie miałam przesiadkę jadąc do Łagowa, później wróciłam autobusem na pół dnia, i jeszcze kilka godzin w drodze powrotnej, już z plecakiem. W sumie to dało 1 dzień, ale przydałoby się więcej czasu, żeby nie biegać. Niestety, nie ma za częstych połączeń z Łagowem.
Plątałam się bez ładu i składu, więc konkretnej trasy nie będzie. Na początek przepiękny, ukwiecony, rynek i okolice.
 |
| Ratusz, XVI, XIX w., Muzeum Regionalne |
W poprzednich stuleciach w budynku mieściły się też sąd ławniczy, apteka i winiarnia.
 |
| Z wieży ratuszowej widać figurę Chrystusa |
 |
| Pl. Jana Pawła II 20 (biała), 21 (zielona), 22 (niebieska), pocz. XX w.; 23 (czerwona), XIX/XX w. |
 |
| Ławeczka Niemena, 2009 |
Codziennie w południe z wieży grany jest hejnał Świebodzina.
Świebodzin to kolejne miejsce związane z Czesławem Niemenem, na jakie natrafiłam. Jego rodzina przybyła do miasta w 1945, a sam Niemen w 1958 i przez jakiś czas tu mieszkał.
Jego rodzina mieszkała też w Białogardzie, co upamiętnia mural i pomnik.
 |
| Pomnik sukiennika, 2016 |
Sukiennictwo śląskie, do którego zaliczane jest również świebodzińskie znane jest powszechnie od XIII-XIV wieku. Wiąże się to z początkiem miasta i rozwojem rzemiosła (...) Historia świebodzińskiego sukiennictwa kończy się w XIX wieku. Produkcja przemysłowa wypierała rzemieślniczą. (...) O randze świebodzińskiego sukiennictwa świadczą także wzmianki w „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza.
Sukno z tego miasta podbijało niegdyś niemal cały świat
W pobliżu rynku znajdują się 2 zabytkowe kościoły.
Pierwsze nabożeństwa luteranów odbywały się na zamku w Świebodzinie. (...)
Zarząd gminy protestanckiej zwrócił się do konsystorza dworu brandenburskiego w Berlinie o pomoc finansową. (...) Cesarz [Wilhelm II] przekazał na nowy zbór 60 000 marek i objął nad nim protektorat. (...)
Zbór został wybudowany w stylu wczesno-gotyckim, z zastosowaniem cegły glazurowanej. (...)
Budowa zboru była dużym wydarzeniem religijnym dla świebodzińskich protestantów, jak i w całej Brandenburgii. Wiele rodzin ze Świebodzina fundowało poszczególne elementy bogatego wyposażenia wnętrza. (...) Na ozdobę organów cesarzowa Niemiec wydatkowała sumę aż 5 000 marek. We wzniesionym obiekcie zastosowano wiele nowoczesnych (jak na owe czasy) rozwiązań technicznych (...)
Od 1900 do 1945 r., zbór im. Fryderyka był znanym centrum protestanckim na ziemi świebodzińskiej.
nmp.swiebodzin.pl
 |
| Kościół NMP Królowej Polski, d. ewangelicki, 1900 |
 |
| Organy 42-głosowe, wyk. przez nadwornego organmistrza Sauera z Frankfurtu n/Odrą |
 |
| Kościół św. Michała Archanioła, XV, 1541, XVII, XIX w. |
Usytuowanie kościoła parafialnego poza rynkiem, w pobliżu obwarowań, to cecha charakterystyczna dla średniowiecznych miast śląskich i wielkopolskich. Ciekawe, że jest to jeden z 3 kościołów w kraju, który jest szerszy niż dłuższy.
 |
| Późnogotycki ołtarz główny z warsztatu Mistrza z Gościszowic; rzeźbiona grupa Ukrzyżowania, 1556; św. Michał depczący szatana |
Z tyłu ołtarza zachowały się niemieckie inskrypcje modlitewne.
 |
| Prospekt organowy, XVIII w., ob. instrument z 1926; kartusz z kratką regencyjną |
 |
| Theodor von Sommerfeld (1632-1709), burmistrz Świebodzina |
Znalazłam przetłumaczony tekst tej tablicy. Została ufundowana w 1735.
Zabytkowe są też rokokowe rzeźby świętych, ołtarze boczne i ambona.
 |
| Ewangelicka szkoła parafialna, 1604, XIX w.; ul. Szpitalna 1 |
Pobliska szkoła parafialna to najstarszy budynek w Świebodzinie - był częścią murów obronnych.
W sieni zachowało się oryginalne sklepienie, co można zobaczyć na filmie o historii kościoła.
 |
| Ul. Szpitalna |
Mury obronne znajdują się w wielu miejscach starego miasta.
Wg karty zabytku powstawały od początku XIV do XVI w.
 |
| Baszta; ul. Okrężna |
 |
| Mury obronne i fosa między ul. Okrężną i Wałową |
 |
| Baszta Kamienna, XIV/XV w.; ul. Wałowa |
 |
| Ul. Okrężna/ 30 Stycznia |
 |
| Dom na murach obronnych; Park Chopina |
Zamek w Świebodzinie był po raz pierwszy wzmiankowany w 1329 r. jako własność księcia żagańskiego Henryka IV. Znajdował się na wsch. obrzeżach miasta, otoczony fosą i być może jeziorem Zamecko. (...) W XV wieku na krótko należał do zakonu joannitów z Łagowa i prawdopodobnie został przebudowany oraz powiększony. Od przełomu XV i XVI w. zamkiem zarządzali komendanci z rodu Knobelsdorff, mianowani przez Habsburgów. Wówczas gotycka budowla została przebudowana na renesansową siedzibę, nie tracąc obronnego charakteru. (...) Po zniszczeniach wojny 30-letniej warownię odbudował ostatni komendant z Knobelsdorffów – Caspar Sigismund. (...) na elewacjach umieszczono znaki krzyży lotaryńskich z wmurowanych kul armatnich oraz kamienny monogram „K”. W latach 1699-1810 obiekt był własnością cysterek trzebnickich i utracił obronny charakter. Następnie najstarsza część była w posiadaniu Gustawa Kramma, właściciela firmy budującej kolej marchijsko-poznańską. W 1868 roku całość przejęło miasto, a od 1898 do 1945 r. w dawnym zamku funkcjonował szpital, szkoła katolicka i przedszkole, prowadzone przez siostry boromeuszki. W l. 1933-1934 wzniesiono nowe obiekty, które połączono z dawnym założeniem wg. projektów wrocławskiego architekta Hansa Schlichta.
zabytek.pl
 |
| Zamek joannitów, ob. szpital, XVI, XVII, XIX w. |
Zamek jest otoczony zielenią i bardzo trudno się do niego dostać. Ale najważniejsze widać - "K" i koronę.
A teraz przegląd budynków, na które warto, wg mnie, zwrócić szczególną uwagę.
 |
| D. Heimat Museum; ul. Wałowa |
Pierwsze muzeum w mieście powstało w 1931 r. przy ul. Wałowej. Istniało do 1945 r. i nazywało się Heimat Museum.
Przed wojną mieszkańcy zgromadzili zbiór przedmiotów zebranych w mieście i okolicy. Stał się on zaczątkiem otwartego w 1931 r. Heimat Museum. Pomysłodawcami jego uruchomienia byli regionaliści Max Hilscher i Gustaw Zerndt. Pierwszy był zamiłowanym archeologiem, drugi archiwistą opisującym dzieje miasta i okolicy. Muzeum funkcjonowało do końca wojny. W 1945 r. placówka została zamknięta, a jej zbiory rozgrabione lub wywiezione.
schwiebus.pl |
| D. fabryka cygar Oskara Minke; ul. 1 Maja 22 |
 |
| Villa Frotscher, 1896; ul. Piłsudskiego 47/ Studencka |
 |
| Villa Frotscher, 1896; ul. Piłsudskiego 47/ Studencka |
Strasznie szkoda, że taka piękna willa stoi niewykorzystana. Niewiele informacji udało mi się znaleźć - tylko to, że W. Frotscher był właścicielem fabryki i że "Cz. Niemen zarabiał strojąc fortepiany w Państwowym Ognisku Muzycznym mieszczącym się przy obecnej ulicy Piłsudskiego 47." (swiebodzin.eu).
I kilka innych, przykładowych, domów, żeby pokazać urodę miasta, które szczęśliwie uniknęło poważniejszych zniszczeń wojennych.
 |
| Dom, XIX/XX w.; ul. Kościelna 7 |
 |
| Po lewej str. kamieniczka, XVIII w.; ul. Kościelna |
 |
| Dom, XIX/XX w.; ul. Studencka 7 |
 |
| Kamienica, XIX/XX w.; Pl. Jana Pawła II 23 |
 |
| Pl. Jana Pawła II 6 (szara) i 7 (żółta), XIX/XX w. |
 |
| Wieża Bismarcka, 1908; Os. Widok |
Wieża Bismarcka i kapliczka są już dużo dalej od centrum.
 |
| Ul. WP/ Partyzancka |
[Wieża Bismarcka] Powstała (...) w ówczesnych winnicach miejskich. (...) miała służyć jako punkt widokowy (...). Kolejnym zadaniem jakie miała spełniać i do pewnego czasu tę funkcję pełniła, to punkt obserwacji meteorologicznych. Ponadto była punktem wysokościowym w Świebodzinie. (...) z jej szczytu dokonywano obserwacji wojskowych. (...) W wieży znajdował się niegdyś także punkt małej gastronomii.
schwiebus.pl
 |
| Przejście podziemne na dworcu kolejowym |
Jestem pewna, że sporo przegapiłam. Niektóre budynki fotografowałam intuicyjnie, nie wiedząc, co to jest, a potem okazywało się, że są ważne. Nie wszędzie zdążyłam pójść (np. na cmentarz). Wieżę Bismarcka zawdzięczam Pani, która mnie tam - i nie tylko - zawiozła, bo było za daleko. W ogóle trafiałam na bardzo sympatycznych ludzi i tak też zapamiętam Świebodzin. Do którego wrócę, jak tylko będzie okazja.
https://swiebodzin.eu/pl/dla-turysty/miasto-i-gmina1/historia2
https://zabytek.pl/pl/obiekty?szukaj=%C5%9Awiebodzin
Historia kościoła NMP Królowej Polski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz