Brześce i Turowice

Przy głównej drodze z Warszawy do Góry Kalwarii, w Brześcach i Turowicach, znajdują się 2 zespoły dworsko-parkowe. Oba figurują w  rejestrze zabytków. Dwór w Brześcach jest chyba jednym z najpiękniejszych na Mazowszu i cały czas żyje. Do Turowic, niestety, należy się spieszyć...

  BRZEŚCE

Dwór w Brześcach powstał u schyłku XVIII wieku, prawdopodobnie w miejscu dawnego fortalicjum. Jego Fundatorem był Jan Kanty Fontana, syn przybyłego do Polski Włocha, architekt i burgrabia Zamku Królewskiego w Warszawie za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (...). W II połowie XIX wieku we dworze w Brześcach urodziła się Róża Okęcka, przełożona Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo (siostry Szarytki). Zespół dworsko-parkowy w Brześcach jest własnością prywatną (rodzina przedwojennych właścicieli). Użytkuje go fundacja „Dwór i Folwark w Brześcach”. (...)

Modrzewiowy budynek dworu z łamanym dachem polskim jest jednym najcenniejszym przykładów architektury szlacheckiej w Polsce. W skład zabytkowego zespołu wchodzi oficyna (jedyna na Mazowszu zachowana dawna kuchnia dworska), XVIII-wieczny spichlerz i budynki folwarku z XIX wieku. Zespół otoczony jest parkiem krajobrazowym i starorzeczem. Niebywałą wartością zespołu dworsko-parkowego w Brześcach jest (...) wyjątkowe połączenie naturalnego krajobrazu pradoliny Wisły (Urzecze) i zabytkowej architektury.

                                                                                          facebook.com/DworWBrzescach

Wg gorakalwaria.info w XV w. Brześce były siedzibą rodziny Brzeskich.

Budynek podworski, XIX w.

Dwór modrzewiowy z 2 poł. XVIII w., oficyna (kuchnia dworska, kurniki) z poł. XIX w.

Dwór modrzewiowy barokowo-klasycystyczny z 2 poł. XVIII w.

Przed dworem znajduje się unikatowy, jeden z dwóch zachowanych w Polsce, kulowy zegar słoneczny wskazujący czas za pomocą cienia, bez użycia gnomonu.

Spichlerz, XVIII/XIX w.

Spichlerz, XVIII/XIX w.

 TUROWICE

 BOŻE BŁOGOSŁAW NAM

ŚWIĘTA MARIO MÓDL SIĘ ZANAMI

1927 R.

Wieś położona na skraju skarpy wiślanej, przy drodze nr 724 prowadzącej z Konstancina do Góry Kalwarii. Miała wielu właścicieli. Byli nimi Szymanowscy, Marchwińscy, Lisieccy i Ksawery Segno. Ten ostatni wybudował w XIX wieku obecnie istniejący dwór. (...) Pod koniec XIX wieku Segno sprzedał Turowice Apolinaremu Szymborskiemu, który zadbał o otaczający park. Wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu czyli jeden z najgłębszych wąwozów w okolicy i płynący w nim potok, kazał wybudować na nim spiętrzenia, które stworzyły malownicze jeziorka. Również wybudowanie ceglanych mostków na wzór akweduktów antycznych i połączenie nimi wysokich brzegów wąwozu spowodowały, że park nabrał cech romantycznych.
W 1906 roku kolejnym właścicielem majątku był Zygmunt Bełkowski, a później jego syn Jerzy Leon Bełkowski. Po II wojnie Turowice były częścią PGR w pobliskich Brześcach.

                                                                                                                     ktpzg.pttk.pl

Park krajobrazowy, XIX/XX w.

Mostek, XIX/XX w.

Oryginalnie były 4 mostki, zachowały się 3.

 

 

 

Cegielnia w pobliskiej Łubnie była na przełomie XIX i XX w. największą z 6 cegielni w okolicach Piaseczna i Góry Kalwarii.

 

 

Pawilon ogrodowy zwany również kaplicą pochodzi z 1. poł. XIX w. Jego bryła jak i repertuar zastosowanych form wyraźnie nawiązują do stylistyki neogotyckiej, popularnej wówczas szczególnie przy wznoszeniu budynków rezydencjonalnych i pawilonów parkowych. Najbardziej charakterystycznym elementem tego dwukondygnacyjnego budynku jest niewielka wieża-baszta, zwieńczona krenelażem z dekoracją sztukatorską w postaci bogato rzeźbionych kroksztynów. 

                                                         mwkz.pl                     

Neogotycki pawilon parkowy (tzw. kaplica), 1. poł. XIX w.

Głównym obiektem założenia jest drewniany dwór wzniesiony najprawdopodobniej w 1. poł. XIX w. Obiekt ten prezentuje cechy typowego, niewielkiego dworku wiejskiego o tradycyjnej bryle, nakrytej czterospadowym, wysokim dachem. Główny akcent kompozycyjny budynku został położonym na charakterystyczny kolumnowy ganek, wsparty na czterech ozdobnie opracowanych słupach oraz staranną fakturę drewnianego szalowania elewacji, zdobionych w narożnikach grubymi, dekoracyjnie wycinanymi boniami o wyraźnym plastycznym rysunku.

                                                                                                                 mwkz.pl

Dwór nigdy nie był przebudowany.

Drewniany dwór, 1 poł. XIX w.

Dwór po zwaleniu się kasztanowca

Na początku XX w. rodzina Bełkowskich wybudowała piętrowy dom dla służby (przy głównej drodze z Góry Kalwarii do Warszawy).

Murowany dom dla służby o formach barokowych

Brześce i Turowice są od siebie oddalone o 2-3 km, a w pobliżu są jeszcze Słomczyn i Cieciszew. Piękne tereny, z zabytkami i historią!

 02.05.22

Budynek podworski w Brześciach, XIX w. (ten sam, co na 1-szym zdj.)

I ostatnie chwile dworu w Turowicach. Jak widać wpis do rejestru zabytków na nic się zdał...

"Kantorja Tarnów"

Jeszcze ciekawostka. 

Cegielnia Kantoria (Kantorya) powstała w Tarnowie na pocz. XX w. i działała do jego końca.

"W dwudziestoleciu międzywojennym cegielnia stała się nowoczesnym na ówczesne czasy zakładem (...) wytwarzano dobrej jakości cegły, sączki drenarskie, dachówki, a nawet kafle piecowe (...). Dziś po cegielni został komin i glinianka".

 

 

 

 

https://www.facebook.com/DworWBrzescach/

https://bip.mwkz.pl/uploads/images/obwieszczenia/2020.08.20/decyzja_MWKZ.pdf 

https://zabytek.pl/pl/obiekty/brzesce-spichrz

https://www.mwkz.pl/archiwum-aktualnosci-lista/1001-zespo-dworsko-parkowy-pooony-w-kawczynie-turowicach-zabytkiem

http://ktpzg.pttk.pl/ciekawe/ciekawostki_pojedyncze.php?woj=6&id=217

https://web.archive.org/web/20140813004112/http://www.gorakalwaria.info/pliki/historia.php?rozwin=107