Młochów

Park w Młochowie jest pozycją obowiązkową dla osób lubiących zwiedzanie i kontakt z przyrodą. To wg mnie jedno z najpiękniejszych miejsc na Mazowszu. Wspaniały pałac, zadbany park. Można wyskoczyć z Warszawy, nawet po pracy, bo teren nie jest duży.


Pojechałam z al. Krakowskiej autobusem 733 i wysiadłam w Rozalinie na przystanku Pałacowa. Chciałam zobaczyć tego dnia 2 pałace, ale nie wyszło. Pałacu w Rozalinie nie widać z zewnątrz, a wejść na teren się nie da bez wcześniejszego umówienia.
Tak więc poszłam ul. Młochowską do Młochowa. Po drodze piękny, stary krzyż.

Krzyż z 1903 w Młochowie, od strony Rozalina

 Drewniaków już, niestety, mało, i w Rozalinie, i w Młochowie.

Młochów

Ul. Mazowiecka, blisko wejścia do parku

Park w Młochowie został założony prawdopodobnie w 1 ćwierćwieczu XIX w. przez budowniczego pałacu, J. Kubickiego. Starsza jest część południowa. Park po północnej stronie głównej alei powstał w końcu XIX w. (stawy, wyspa i ceglany most w części południowej również są wynikiem tej przebudowy).
Park nosi imię Janusza Grzyba, wójta Gminy Nadarzyn w latach 1998-2017. Był on inicjatorem rewitalizacji Parku. Zasadzono również poświęcony mu Dąb Pamięci.
Rewitalizacja (2009) udała się, jeśli chodzi o park, ale nie o pałac. Z artykułu "Co dalej z pałacem w Młochowie?" (wpr24.pl, 28 maja 2017) wynika, że problemem jest brak pieniędzy.
Przypomina mi to sytuację w Piasecznie - park wymuskany, zabytki niszczeją. Ale tutaj nie jest tak źle - oranżeria (kościół) jest w dobrym stanie, jedna oficyna jest już odnowiona.

Przy wejściu znajduje się świetna tablica informacyjna ze szlakami w parku i na terenie gminy Nadarzyn, z mapkami i opisami. Tablice są jeszcze w kilku innych miejscach, m.in. przy kościele.
Park jest nieduży i łatwy do zwiedzania - wszystkie zabytki znajdują się przy głównej alei (ul. Ks. Bronisława Markiewicza). Stawy są dalej, po stronie pałacu.

Pałac, 1810, wg proj. Jakuba Kubickiego (od tyłu)

Pałac został wybudowany dla rodu Sobolewskich, potem kilkakrotnie zmieniał właścicieli. W końcu stał się letnią posiadłością.
W ciągu obu wojen światowych przewijały się przez niego wojska rosyjskie i niemieckie. W 1947 mieściło się tu przedszkole i dom dla sierot. Potem był remont i przejęcie posiadłości przez instytucje badawcze. Teraz jest jak widać :(

Pałac - zdj. zrobione przez wybitą szybę

Pałac, 1810, wg proj. Jakuba Kubickiego (od tyłu)

Oficyna, w tle kościół

 O MARIO NIEPOKALANIE POCZĘTA

MÓDL SIĘ ZA NAMI

1854 - 1954

W 100-TNĄ ROCZNICĘ OGŁOSZENIA

DOGMATU O NIEPOKALANYM POCZĘCIU

NAJŚW. M.P. - TĘ FIGURĘ FUNDUJĄ

MIESZKAŃCY MŁOCHOWA - PAROL

WOLI KRAKOWIAŃSKIEJ - PŁAW

KRAKOWIAN I OKOLIC

Oranżeria, ok. 1890, od 1945 kościół św. Michała Archanioła

Oranżeria powstała wraz z pałacem na pocz. XIX w., również wg projektu J. Kubickiego. Prawdopodobnie została rozbudowana ok. 1890 podczas przebudowy dokonanej przez W. Kronenberga.
W 1945 oranżeria stała się kaplicą Zgromadzenia św. Michała Archanioła, a w 1976 - kościołem.
W 1994 kościół przeszedł remont. Z opisu wynika, że wnętrze jest raczej nowe. Witraże i statua św. Michała Archanioła z drewna lipowego na pewno.
I jeszcze kilka słów o samym Zgromadzeniu. Ma ono za zadanie opiekę nad sierotami i dziećmi opuszczonymi.

Księża Michalici wraz z sierotami przybyli do Młochowa 15 sierpnia 1944 r. Wysiedleni z Marek (wówczas Struga) koło Warszawy, najpierw trafili do walczącej stolicy, gdzie toczyło się Powstanie Warszawskie, dalej do obozu przejściowego w Pruszkowie i w końcu - do Młochowa. Ówczesny właściciel pałacu w Młochowie hr. Eryk Kurnatowski odstąpił księżom część zniszczonej oranżerii, którą zaczęto adoptować na kaplicę.
                                                                                             tablica informacyjna

Projekt nowego kościoła mnie nie zachwycił :( Mam nadzieję, że obecny na tym nie ucierpi...

Zabytkowa aleja lipowa Młochów - Parole

 A teraz luźny spacer po parku. Poszłam w stronę stawów.

Po lewej stronie druga oficyna, jeszcze nie odnowiona

 

Podestów dla wędkarzy nie polecam - są "bezpieczne inaczej" :)))
Ze stawów korzysta Koło Wędkarskie z Młochowa, odbywają się tu też zawody.

Mostek nie jest, niestety, oryginalny. Powstał ok. 1890, za czasów W. Kronenberga, ale:

Most odbudowywany był dwukrotnie. Pierwszy raz, w latach 1974-75, z inicjatywy dyrektora Zakładu Doświadczalnego Instytutu Ziemniaka w Młochowie (ówczesnego właściciela), w oparciu o zdjęcia z lat 50. XX w., drugi raz, w 2009 r. - przez Gminę Nadarzyn - podczas prac rewitalizacyjnych jakimi objęto cały park.     
                                                                                   tablica informacyjna

Pozostałości studni? Wieży?

Figura MB, 1890, na wyspie

 „Pamięci Aleksandry z Sobolewskich Kwileckiej 1798-1878

O Maryjo bez grzechu poczęta, pod Twoją obronę uciekamy się”

Tu widać wszystkie zabytki

Wyszłam na przystanek i wstąpiłam jeszcze do sklepu (na terenie parku ani poza nim nie ma żadnej gastronomii). Nagle rzucił mi się w oczy imponujący, drewniany budynek. Powiedziano mi, że to stara stodoła PGR, praktycznie już nie używana. Najwyraźniej ludzka pamięć nie sięga głębiej, bo to jest ewidentnie część folwarku! Z tego, co zauważyłam, folwarki przeważnie były przerabiane na PGR-y, i tak właśnie było tutaj.

Stodoła, cz. d. folwarku

Nie znalazłam wszystkich budynków folwarku, jednego zdjęcia nie zdążyłam już zrobić, bo przyjechał autobus. Ale nic nie szkodzi, bo w drodze powrotnej zobaczyłam stare kapliczki w mijanych miejscowościach i na pewno tam wrócę. Czytałam, że pełno ich w okolicach Młochowa, ale jak zapytałam gdzie, to nikt nie wiedział. No to już wszystko jasne. Jest kolejny plan, do którego dołączę folwark w Młochowie. A na razie muszą wystarczyć jego zdjęcia.


http://www.polskazdrona.pl/palac-w-mlochowie-72.html
https://mazowieckie.dipp.info.pl/baza-dipp/item/321-gmina-nadarzyn/170-palac-mlochow
http://www.mlochow.michalici.ns48.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=15&
Co dalej z pałacem w Młochowie?