Mielno

Mielno jako kąpielisko zaczęło funkcjonować jako jedno z pierwszych w okolicach Koszalina, podobnie jak Unieście, które było wówczas oddzielną osadą. Były to l. 20. i 30. XIX w. Jednak prawdziwy rozwój nastąpił wraz z uruchomieniem linii kolejowych Stargard-Koszalin (1859) i Koszalin-Kołobrzeg (1899) z odgałęzieniem do Mielna (1903).

Najważniejszym zabytkiem miasta jest kościół pw. Przemienienia Pańskiego (XV, XIX w.), a jego najstarszą częścią jest nawa z XV w.

Wieża, XVI w. (charakter obronny)

Oprócz wąskich okien wieży, o charakterze obronnym kościoła świadczą otaczające go ślady fos. Jeszcze wcześniej wzgórze było prawdopodobnie pogańskim miejscem kultu (znaleziono urny z popiołami).

Ciekawe jest też znaczenie kamieni młyńskich często spotykanych na ścianach kościołów Pomorza. Znalazłam sporo teorii: szacunek dla chleba (nie można wyrzucić zużytego koła), poza tym z mąki wyrabiano też opłatki; średniowieczna symbolika (Młyn Eucharystyczny), związek z cudem w Osiekach pod Koszalinem w 1398. Wieża kościoła mogła też służyć za spichlerz albo młynarz był fundatorem kościoła.

Kamienie młyńskie widziałam nie raz, m.in. w Osiekach, a teraz w Sianowie. I w Koszalinie, wmontowane w mury miejskie, czyli niekoniecznie musi to być związane z religią. 

Reper z napisem "TP" na lewo od wejścia (określa położenie kościoła), 2 fragm. kamieni młyńskich

Prezbiterium, 1856

W prezbiterium znajdują się ołtarz przedsoborowy z figurami Mojżesza i Eliasza, wieczna lampka z 2 poł. XIX w. oraz 2 zabytkowe witraże z 1904: Dobry Pasterz oraz Święta Rodzina (ten drugi ufundowany przez właścicieli Mielna, rodzinę von Schmeling).

Barokowa ambona z rzeźbami 4 ewangelistów, XVIII w., neogotycka chrzcielnica, 2 poł. XIX w.

Uwaga na zwierzęta!

Piękną ambonę ze zwierzętami widziałam też w Gardnie Wielkiej.

Przy kościele

Pierwsze wzmianki na temat kąpieliska w Mielnie pochodzą z XIX wieku. Prawdopodobnie już w roku 1873 było tu kilka restauracji, a w miarę upływu lat sukcesywnie wzrastała ich liczba. (...) w tamtym okresie obowiązywał zakaz wspólnych kąpieli kobiet i mężczyzn w morzu, a nawet wyznaczono godziny, w których mogły kąpać się panie, a w których panowie.

Do rozwoju mieleńskiego kąpieliska w XX wieku przyczynił się w dużej mierze Max von Schmeling, mistrz świata wszechwag w boksie. Popierał inicjatywę budowy pływalni z grzaną wodą. To za jego sprawą ta maleńka wieś szybko przerodziła się w znany kurort.

                                                                                                                   mielnouniescie.com

Rodzina von Schmeling była właścicielami Mielna od 1804. Max von Schmeling działał w Mieleńskim Związku Kąpielowym, był też jego prezesem.

Idąc dalej ul. Kościelną, a później Lipową, można dojść do Mielenka, gdzie zachowało się sporo tradycyjnych zagród. Po drodze cmentarz i Aleja Lipowa (ok. 1,5 km) z przełomu XIX i XX w. Od 2014 jest to pomnik przyrody.

Relikty cmentarza ewangelickiego (XIX w. - 1945)

PAMIĘĆ O TYCH, CO ODESZLI, ŚWIADCZY O NAS

Odtworzone grodzisko wczesnosłowiańskie, IX/X w.

Naprzeciwko kościoła, na terenie dawnego parku dworskiego, znajduje się grodzisko.

Przeprowadzone badania archeologiczne sugerują, że grodzisko postawiły ówczesne elity - być może jako dodatkowe umocnienie lub schronienie w wypadku porażki na pierwszej linii obrony.

Centralny punkt grodu stanowił ziemny stożek, wokół którego wykopano fosę. Oczywiście do dzisiaj nie zachował się praktycznie żaden oryginalny fragment osady. Jeszcze w latach ‘40 XX w. był tutaj park z altaną - później opuszczony i zaśmiecony. (...)

Grodzisko starosłowiańskie w Mielnie znajduje się w obszarze przyrody chronionej Koszalińskiego Pasa Nadmorskiego - wyjątkowy krajobraz tworzą w tym akurat obszarze buki i dęby. Większość tutejszych drzew ma już ponad 100 lat.

Teren niegdysiejszej osady, po której do naszych czasów nie ostało się praktycznie nic poza kopcem ziemi otoczonym fosą. 

                                                                                                                                sarbinowo.pl

Do kopca prowadzi kładka. Stojąc twarzą do tablicy informacyjnej, trzeba iść w lewo.

Relikty grodziska wczesnosłowiańskiego, IX/X w.

Ul. 1 Maja, przy której zachowało się trochę ładnych willi, prowadzi do morza. Niestety, nie znalazłam już pięknego szachulcowego pensjonatu z pocz. XX w. (nr 13), nie ma też Willi "Milenium" (nr 10). W ogóle źle się dzieje - widziałam spaloną willę (nr 11) i coś drewnianego, też spalonego, w pobliżu willi "Milenium". O tym, co konkretnie się stało na tej ulicy można przeczytać w artykule z 2016.

Na zdjęciu poniżej ul. 1 Maja jest po lewej stronie.  

"Park Hotel", pocz. XX w.; ul. Chrobrego/ 1 Maja

Pensjonat, 1900; ul. 1 Maja 9

Willa "Retro", 1910; ul. 1 Maja 8

Dom letniskowy, 1 ćw. XX w.; ul. 1 Maja 14

Restauracja "Floryn", d. "Kaffee Hohenzollern", Klub Książki i Prasy, 1 ćw. XX w.; 1 Maja 15

Promenada Przyjaźni, 1908

Promenada

Budynki niepodpisane nie są zabytkowe. Ale ładne!

Od ul. 1 Maja, tuż na jej początku, można wejść do lasu na zielony szlak rowerowy Velo Baltica. To nim wracałam z Gąsek (latarnia morska, pałac z 2 poł. XIX w.) przez Sarbinowo (kościół, chata z 1804 na ul. Nadmorskiej 4) i Chłopy (historyczna zabudowa ul. Kapitańskiej, port) do Mielna. Trasa przepiękna!!!

Bunkier poniemiecki (skład amunicji?), 1940-41

Bunkrów przegapić nie można - ten poniżej widać z drogi.

Hotel "Meduza", d. Strandhalle, pocz. XX w.; ul. Nadbrzeżna 2/ 1 Maja

Ul. Nadbrzeżna 12

A teraz spacer ul. Chrobrego do Unieścia. Można też dojść plażą albo wzdłuż jeziora, ważny jest cel - rybka zjedzona w porcie:)

Akt erekcyjny upamiętniający 25 rocznicę PRL; ul. Chrobrego/ Kościuszki

A działo się to dnia dwudziestego pierwszego lipca tysiąc dziewięćset siedemdziesiątego roku na Ziemiach Zachodnich w miejscowości Mielno, powiat Koszalin, województwo koszalińskie. W tym czasie I Sekretarzem Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która kierowała życiem narodu polskiego był Władysław Gomułka, Przewodniczącym Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – Marszałek Polski Marian Spychalski, Premierem Rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – Józef Cyrankiewicz, Ministrem Obrony Narodowej Generał Wojciech Jaruzelski. (...)

Niniejszy tekst został znaleziony podczas prac przy budowie ulicy Kościuszki, pod obeliskiem upamiętniającym Jubileusz wyzwolenia i powrotu Ziem Zachodnich do Macierzy.

Przy Urzędzie Miejskim znajduje się Pomnik Jelenia, niestety, był akurat w renowacji. Został ufundowany w okresie międzywojennym na pamiątkę udanego polowania.

Willa, XIX/XX w.; ul. Chrobrego 18

Pensjonat szachulcowy, pocz. XX w.; ul. Chrobrego 20

Kanał Jamieński Nurt

Falochron i wrota sztormowe na kanale Jamieński Nurt

Unieście

(...) w roku 1935, gdy w Niemczech  ruszyły bezpośrednie przygotowania do wojny (...) w ramach szybkiej rozbudowy Luftwaffe, zdecydowano utworzyć na wybrzeżu Bałtyku sieć baz morskiego ratownictwa lotniczego. (...)

(...) jednym z pierwszych nowo budowanych obiektów stała się ta betonowa „beczka”- solidna budowla usytuowana w morzu; przeznaczona dla potrzeb służby meteorologicznej w bazie lotniczej. (...) umieszczono na niej aparaturę do samoczynnych pomiarów pływów morza i ruchów rumowiska dennego, czemu służył mareograf. Budowlę wyposażono w odpowiednie oświetlenie nawigacyjne (...)

                                                                                                                 przyjaciele.koszalin.pl

Mareograf na pograniczu Mielna i Unieścia

Jezioro Jamno

A wieczorem spacer nad jeziorem szlakiem Velo Baltica lub "na dziko"...

Kormorany nad jeziorem

Jezioro Jamno, z pomostu

... albo zachód słońca na plaży.

Świetne w Mielnie jest właśnie to, że jest się jednocześnie nad morzem i nad jeziorem. Do tego ciekawe miejscowości w pobliżu, do których można dojść lub dojechać szlakiem rowerowym. Z Sarbinowa raz szłam nad morzem, przez pola i las, kiedy indziej wracałam przez Mielenko. 

Absolutnie koniecznie! należy popłynąć statkiem "Julek" do Jamna. Statki odchodzą z centrum i z Unieścia, ale często były odwoływane, więc warto sprawdzić dzień wcześniej. Polecam też Koszalin, w którym jest co zwiedzać i który jest świetną bazą wypadową.

31.12.23

Właśnie przeczytałam, że podczas ostatniego sztormu, kilka dni temu, "beczka" (mareograf) runęła do morza.

https://koszalin.naszemiasto.pl/mielno-w-czasach-przedwojennych-archiwalne-zdjecia/ar/c15-4997400

https://www.mielno.pl/o-gminie/zarys-historyczny

http://www.mielnouniescie.com/o-mielnie-uniesciu.php

https://sarbinowo.pl/atrakcje/grodzisko-slowianskie

https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1551143%2Czagadkowy-element-w-sredniowiecznych-kosciolach-co-sie-za-nim-krylo.html

https://przyjaciele.koszalin.pl/historia-miasta/historia-najnowsza/tajemnicza-beczka-w-morzu/