Muzeum Ikon w Supraślu

Muzeum Ikon w Supraślu jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Jest na tyle popularne, że może być problem z wejściem, tak więc radziłabym nie odkładać tego na ostatnią chwilę. Może być tak, jak w moim przypadku, że wejście wyznaczono mi za kilka godzin.

Zwiedzanie z przewodnikiem trwa ok. 40 minut.

W Muzeum najwięcej jest ikon Matki Bożej, szczególnie czczonej w prawosławiu. Są też ikony Chrystusa, ikony podróżne odnajdywane podczas wykopalisk na Podlasiu, ikony i krzyże staroobrzędowców. Wykonane zostały w różnych technikach.
Ikony prezentowane są w niszach przypominających katakumby, a polichromie ścienne naśladują wczesnochrześcijańskie malowidła.
Przygaszone światło i śpiewy cerkiewne robią klimat!

W pierwszych wiekach chrześcijaństwa duże znaczenie miało święto Chrztu Pańskiego (Jordanu) obchodzone razem z Narodzeniem Chrystusa. Ważna jest w nim postać św. Jana Chrzciciela, dlatego też zajmuje on na wystawie specjalne miejsce.

Ikona św. Głowy Jana Chrzciciela, deska, 2 poł. XIX w., Rosja

Deesis to motyw polegający na trójczęściowym obrazowaniu osób świętych - w centrum znajduje się Chrystus jako Pantokrator, obok Maryja, następnie Jan Chrzciciel.

Ikona Chrystusa Wielkiego Arcykapłana - Deesis, deska, 2 ćw. XVIII w., diecezja przemyska

"Staroobrzędowcy to ginąca grupa etniczno-religijna, historycznie związana z twórczością ikonową. Uznawani są za strażników kanonu – tradycyjnych wzorów ikonograficznych. Zgromadzenia starowierów, które pojawiły się na ziemiach polskich na przełomie XVII i XVIII w. (...), funkcjonują nadal w naszej przestrzeni kulturowej (molenny w: Gabowych Grądach, Wodziłkach, Suwałkach). Są to społeczności hermetyczne, odizolowane, przestrzegające zakazu wstępu wyznawców innych religii do swych świątyń. Dlatego też muzeum staje się jednym z nielicznych miejsc, w których możemy zetknąć się z reliktami ich tożsamości i obyczajowości religijnej, czego najlepszym przykładem są ikony."

                                                                                                    muzeum.bialystok.pl

Mam nadzieję kiedyś wejść do molenny w Suwałkach lub Wodziłkach. Obie są w rejestrze zabytków.
Tak na marginesie, to bardzo ciekawe są również groby staroobrzędowców na warszawskim cmentarzu prawosławnym na Woli.

Pokrow - Ikona Opieki MB, deska, k. XVI w. (?), molenna w Gabowych Grądach

Na końcu wystawy prezentowane są unikalne XVI-wieczne pobizantyjskie malowidła ścienne ocalałe ze zburzonej w 1944 cerkwi Zwiastowania NMP ukazujące świętych męczenników i rycerzy. Stanowiły dekorację dwóch filarów korpusu głównego.
Na archiwalnych zdjęciach widać stan cerkwi z początków XX w.

W trakcie zwiedzania można obejrzeć film ilustrujący proces powstawania ikony i zapoznać się z symboliką poszczególnych jej elementów, a na zakończenie - film animowany pokazujący najważniejsze wydarzenia z historii klasztoru.


To, oczywiście, skromny fragment całości. Więcej ikon i informacji w linku:

http://muzeum.bialystok.pl/muzeum-ikon-w-supraslu/wystawy-stale/