Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej - do 2016 Białostockie Muzeum Wsi - powstało w 1982. Prezentuje "formy osadnicze północno-wschodniej Polski, bez wyraźnego odnoszenia się do poszczególnych regionów geograficzno-kulturowych, czy też grup etnograficznych." Chodzi o "wierność realiom Podlasia (...) gdzie mieszały się wpływy ościennych narodowości, ale także i grup etniczno-wyznaniowych, takich jak Żydzi czy Tatarzy." ("Białostockie Muzeum Wsi. Przewodnik")

Eksponaty zgrupowane są w 3 sektorach: leśnym, dworskim i drobnoszlacheckim przysiółku.

Do Muzeum można dojechać z Białegostoku autobusem 102.

Przy wejściu kupiłam cytowany przewodnik. Jest świetny sam w sobie, nawet dla kogoś, kto w ogóle nie zwiedzałby Muzeum. Są zdjęcia i opisy poszczególnych obiektów, z tyłu plan. Sporo informacji dla osób zainteresowanych etnografią.
Zwiedzanie zajęło mi trochę ponad 2 godziny.

Wiatrak z Rzędzian, 1836 - k. lat 50. XX w.

Kuźnia z Gródka, 1919 - poł. lat 70. XX w.

Kamień z napisem rosyjskim upamiętniający 1-szą taksację lasów Puszczy Knyszyńskiej w poł. XIX w.

"Pruska baba", wczesne średniowiecze, Pieńki (gm. Michałowo)

Stela z Olszy (gm. Dąbrowa Białostocka), wg przekazów upamiętnia m-ce śmierci rosyjskiego generała

 Lapidarium, XIX w.

 Spichlerz z Lewek (gm. Dąbrowa Białostocka), XIX/XX w.

Chałupa ze Starej Grzybowszczyzny, poł. XIX w.

Chałupa ze Starej Grzybowszczyzny, poł. XIX w.

Bróg (rekonstr.) i piwnica typu ziemianka (rekonstr.)

Stodoła z Nowego Ostrowia z zadaszeniem na kierat do kruszenia kory garbarskiej, własność Tatarów, pocz. XX w.

Kierat z Nowego Ostrowia do kruszenia kory garbarskiej, własność Tatarów, pocz. XX w.

Dom z Uszy Wielkiej k. Ciechanowca, 1922

Kapliczka słupowa ze św. Janem Nepomucenem (wzorowana na kapliczkach nadbiebrzańskich) i kopia krzyża z Ostrowia Północnego

Krzyże przydrożne (rekonstr.)

Dwór w Bobrze Wielkiej powstał dla Michała Butowta Andrzejkowicza, marszałka powiatu grodzieńskiego, późniejszego gubernatora grodzieńskiego i wołyńskiego. Na przełomie XIX i XX w. oraz w okresie międzywojennym był to ważny w regionie ośrodek życia towarzyskiego. W 1944 dwór został opuszczony, a następnie stał się siedzibą PGR.
Jest to największy budynek w skansenie.

Dwór z Bobry Wielkiej k. Dąbrowy Białostockiej, 1818

Maneż z Tyborów Uszyńskich (gm. Kulesze Kościelne), 1930

Chałupa z Pieczysk (gm. Perlejewo), 1864

Chałupa z Dąbrowy-Moczydeł (gm. Szepietowo), 1926

Chałupa z Dąbrowy-Moczydeł (gm. Szepietowo), 1926

Spichlerz z Mierzwina Dużego k. Brańska, ok. 1890

Kurnik z Kramkowa Lipskiego (gm. Nur; rekonstr.)

Leśna bimbrownia to jedyna taka ekspozycja w Polsce. Z przewodnika po Muzeum:
 
"W naturalnym otoczeniu pokazano kompletne wyposażenie dwóch współcześnie działających bimbrowni na terenie Puszczy Knyszyńskiej w okolicach Gródka. (...)
Podlasie jest regionem, w którym pędzenie alkoholu we własnym zakresie posiada wielowiekowe tradycje. Istnienie dużych kompleksów leśnych oraz łatwy dostęp do źródlanej wody sprzyjały rozwojowi bimbrownictwa. Innym niezbędnym składnikiem wykorzystywanym w produkcji bimbru jest żyto, które przez całe stulecia dominowało w strukturze upraw podlaskich gospodarstw wiejskich. (...)
Ostatnie dziesiątki lat to czas intensywnych przemian w zakresie konstrukcji nielegalnych bimbrowni (...)"

Leśna bimbrownia (oryginalny sprzęt przekazany przez policję)

Leśna bimbrownia

Młyn z Bagniuk k. zalewu Siemianówka, ok. 1940

Młyn z Bagniuk k. zalewu Siemianówka, ok. 1940

Remiza z Rudki została wzniesiona dzięki znacznej pomocy finansowej hr. Franciszka Potockiego - zakupił on drewno i podarował grunt. Wybudowali ją sami mieszkańcy w czynie społecznym.
Był to magazyn sprzętu straży pożarnej, ale nie tylko - mieścił się tam również dom ludowy, działał teatr. Na czas przedstawień sprzęt wynoszono na zewnątrz. Zachowała się scena.

Remiza z Rudki k. Brańska, 1925

Wiatrak typu holenderskiego z Bogdanek (gm. Juchnowiec Kościelny), 1938-1956

Dróżniczówka z Białegostoku, XIX/XX, poł. XX w.

Dom z Piszczat-Piotrowięt (gm. Kobylin-Borzymy), ok. 1920

Pasieka, stodoła z Perek Wypych (1923, 1947) i maneż z Tyborów Uszyńskich

Gajówka z Krusznika, 1923

 "1682 AIBD" (Anno Domini i inicjały wykonawcy lub fundatora?), Nowa Wieś k. Dąbrowy Białostockiej

W niektórych obiektach zorganizowano wystawy. Niestety, wejść można tylko z przewodnikiem.



"Białostockie Muzeum Wsi. Przewodnik" (Białystok, 2012)
http://www.skansen.bialystok.pl/