Sławno

Do Sławna pojechałam pociągiem ze Słupska. To stare miasto, z historią. Zachęciły mnie zdjęcia i opisy zabytków. 

Wysiadłam z pociągu i od razu zobaczyłam schron bojowy (tak jest nazwany na mapie google, ale ktoś nazwał to też budką strażniczą). Obeszłam, zajrzałam. Niestety, było tak, jak przewidziałam :(

Schron bojowy przy peronie

Dworzec, k. XIX w., wieża ciśnień, 1927

Przed dworcem stoi  zabytkowy elektryczny słup z lat 30. Niestety, nie wiedziałam, jak wygląda i gdzie go szukać, więc na pewno zobaczyłam go nieświadoma tego, co widzę :)
Znalazłam informację z 2015, że wieżę ciśnień PKP chciało wyburzyć. Dlaczego mnie to nie dziwi? PKP kojarzy mi się wyłącznie źle, jeśli chodzi o ochronę zabytków. Wieża jest w rejestrze, w 2008 pojawił się pomysł zorganizowania w niej muzeum wież ciśnień. Jak widać, nic z tego nie wyszło.

Obok wieży znajduje się odżelaziacz.

Na początek kilka informacji, w świetle których idea zburzenia wieży ciśnień wydaje się jeszcze bardziej kuriozalna:

"W marcu 1945 roku Sławno znalazło się w granicach Polski. W wyniku działań wojennych (marzec 1945) śródmieście zostało w znacznym stopniu zniszczone. Zniszczone też zostały obiekty przemysłowe. W 1939 roku miasto liczyło 9768 mieszkańców, w 1946 około 4800."

                                                                                                             osir.slawno.pl

Na szczęście nadal jest w Sławnie sporo do zobaczenia.

Poczta, pocz. XX w. (odbud.); ul. Polanowska 1

W pobliżu poczty, na Koszalińskiej, bezskutecznie szukałam pomnika z gwiazdą. Pomnik poległych żołnierzy, zwany też pomnikiem Wdzięczności Armii Radzieckiej, powstał w 1953 w miejscu, w którym do 1952 znajdowały się mogiły 18 żołnierzy radzieckich. Zostali oni ekshumowani i przeniesieni na cmentarz wojenny. Sam pomnik dotrwał do 2016.
Na skwerze, który tu powstał, miała znaleźć się tabliczka z informacją o pomniku i przeniesieniu tablicy pamiątkowej na cmentarz, ale nic takiego nie zauważyłam...

Kościół św. Antoniego Padewskiego, 1928

Kościół św. Antoniego Padewskiego, 1928; sławieński architekt, Diedrich Suhr

Plebania przy kościele św. Antoniego Padewskiego, 1928

Kościół św. Antoniego Padewskiego, 1928, obok plebania

W kościele św. Antoniego Padewskiego znajduje się tryptyk z XVI w. Udało się wejść do przedsionka, ale było ciemno i ledwo co widziałam.
 
W Sławnie jest jeszcze kościół pw. Wniebowzięcia NMP, ale był remontowany i nie dało się zrobić sensownego zdjęcia. Ma swoją długą historię od 1364, tyle że został zniszczony podczas wojny i odbudowany, więc jest średnio zabytkowy. Zachowała się chrzcielnica z XVIII w., misa chrzcielna z XVI w. i obraz olejny „Obrzezanie“ z XVIII w.

 Ul. Kościelna 3

Ul. Jedności Narodowej 24

Ul. Jedności Narodowej 24

Ul. Jedności Narodowej

D. hotel "Deutscher Hof"; ul. Jedności Narodowej/ Kopernika

D. hotel "Deutscher Hof"; ul. Jedności Narodowej/ Kopernika

D. hotel "Deutscher Hof"; ul. Jedności Narodowej/ Kopernika

"[Hotel "Deutscher Hof"] powstał w końcu XIX wieku. W latach 20-tych XX wieku został przebudowany. W sali bankietowej hotelu odbywały się przedstawienia teatralne, koncerty, bale. W 1897 roku odbyła się tu  pierwsza projekcja filmowa w mieście. Po wojnie w sala bankietowa została przerobiona na kino. Obecnie w budynku mieści się hotel, restauracja i sklepy."
                                                                                                         osir.slawno.pl

Przy Bramie Koszalińskiej - Chrystus na ośle

Brama Koszalińska, 1453; UWAGA! - zachowane maculce!

Maculce - otwory o przekroju czworokątnym, pozostawione w murze po poziomych belkach rusztowania, na których układane były pomosty z desek. (Wikipedia)   
Przeważnie występują w ceglanej architekturze gotyckiej, tam, gdzie stosowano wysokie rusztowania. Są też na Bramie Słupskiej, ale na Bramie Koszalińskiej jest ich więcej.
 

"W 1925 roku Bramę Koszalińską oddano Stowarzyszeniu Młodzieży Ewangelickiej. (...)

W latach 80-tych był pomysł zlokalizowania w Bramie Koszalińskiej siedziby miejscowej Naczelnej Organizacji Technicznej, ale zmiany ustrojowe spowodowały, iż pomysł ten stał się nieaktualny. Także zamierzenie wyremontowania obiektu i umiejscowienia w nim lokalnego muzeum nie znalazło uznania władz."
                                                                                                          gk24.pl (artykuł z 2011 r.)

Młyn miejski, ok. 1880; ul. Cieszkowskiego

Młyn miejski, ok. 1880; ul. Cieszkowskiego

Młyn należał do Żyda Beno Gottschlacka i jego potomków do roku 1926, kiedy odkupiło go miasto, by uruchomić elektrownię. Potem był pożar, utrata wyposażenia podczas wojny, ale po wojnie znów zaczął funkcjonować. W latach 90. stał się własnością Państwowych Zakładów Zbożowych S.A. 

Młyn jest opuszczony od 2012. To informacje z artykułu "Kiedyś centrum sławieńskiego przemysłu. Dziś nikogo tu nie ma" (2016), ale sytuacja najwyraźniej się nie zmieniła.

Szkoda, bo jest przepiękny :(

D. Ewangelicki Dom Parafialny, 1927, proj. Diedricha Suhra; ul. Cieszkowskiego 2

Kamień węgielny z datą 1925 znajduje się w podcieniu, po lewej str. zdjęcia. Data jest widoczna, reszta zatarta.

Ewangelicki Dom Parafialny istniał tu do 1945.

Ul. Rapackiego

Magazyny zbożowe, XIX w.; ul. Rapackiego 13

Magazyny zbożowe, XIX w.; ul. Rapackiego 13

Od 2006 dawne magazyny zbożowe są w rejestrze zabytków. Na miejscu dowiedziałam się,  że budynek był wykorzystywany do 1987 r., m.in. jako wytwórnia opakowań. Doczytałam, że również jako palarnia kawy, farbiarnia, czy pralnia chemiczna. Potem trafił w ręce dewelopera z Warszawy, Francuza, który chciał tam robić lofty. Pan, z którym rozmawiałam twierdził, że pomysł bez sensu, nie pasujący do Sławna.
Miało być tak, a jak jest, to widać :(

Brama Słupska, 1458; w ścianach maculce

"Brama Słupska w 1816 roku przeznaczona została na warsztaty wojskowe. (...)

Na przełomie lat 50. i 60. wykorzystywana była przez Związek Harcerstwa Polskiego. W latach 80. przez kilka lat pełniła funkcje mieszkalne. W drugiej połowie lat 90. na swoją siedzibę obiekt przejęło Stowarzyszenie Miast Partnerskich. Przez chwilę zdawało się, że obiekt trafił w godne ręce. Derk Steggewentz z Rinteln - miasta partnerskiego Sławna - załatwił środki na częściowy remont z Fundacji Współpracy Polsko - Niemieckiej w Warszawie. Po ich wykorzystaniu zaniechano dalszych prac i obiekt do dziś stoi pusty."
                                                                                                gk24.pl (artykuł z 2011 r.)

Ratusz, 1907

Ratusz, 1907

Do 1945 w budynku mieściło się starostwo, potem stacjonowała komendantura radziecka, a obecnie znajdują się w nim Urząd Miejski i Urząd Gminy.
Ratusz przetrwał szczęśliwie wojnę i zachował oryginalny wystrój wnętrz.

Willa Schultza, 1891; ul. I Pułku Ułanów 11

Przed II wojną światową A.Schultz był właścicielem tutejszego browaru.
W latach 1955 - 2011 w willi Schultza mieścił się Zespół Szkół Zawodowych. Po remoncie ma być siedzibą Urzędu Gminy. 

I na koniec miejsce, w które nie dotarłam, a o którym warto wspomnieć, bo to też zabytek Sławna - dawna fabryka konserw na ul. Koszalińskiej 49. Budynek powstał w 1928 i należał do Carla Zypriesa. Jest dziełem architekta Diedricha Suhra, którego nazwisko cały czas przewija się w architekturze miasta.

Sławno nie jest duże, spędziłam tam pół dnia, chociaż na pewno można by połazić dłużej. Ale akurat w tym momencie miałam pociąg, byłam już po zwiedzaniu i po obiedzie, a miałam jeszcze do zobaczenia parę rzeczy w Słupsku i bardzo mi to pasowało.
Nie podobała mi się tylko jedna rzecz - zaniedbanie zabytków, głównie przemysłowych (magazyny zbożowe, młyn, wieża ciśnień, fabryka konserw). To wszystko stoi niewykorzystane. Z Bramami też nie jest najlepiej. A schron bojowy robi za toaletę :(
Sławno JEST warte odwiedzenia, po prostu boli marnowanie potencjału.



http://www.slawno.pl/499-zabytki.htm
Krótka historia miasta Sławno
http://www.gk24.pl/wiadomosci/slawno/art/4457613,historia-slawno-mialo-trzy-bramy,id,t.html
https://plus.gk24.pl/historia/a/kiedys-centrum-slawienskiego-przemyslu-dzis-nikogo-tu-nie-ma,11513370
Magazyny zbożowe
http://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2016-04-16/runal-pomnik-ku-czci-armii-czerwonej-w-slawnie/