Cieplice to również termy, do których na pewno pójdę następnym razem.
Kilka słów o historii.
"Początki Cieplic, poświadczone historycznie, sięgają drugiej połowy XIII wieku. Już wówczas znane były tutejsze gorące źródła. (...) 1281 roku książę Lwówecki Bernard przekazał na rzecz szpitalnego zakonu joannitów ze Strzegomia tutejsze źródła oraz 250 łanów ziemi z okolicy. (...) Nowym właścicielem Cieplic w 1381 roku został Gotsche Schoff, rycerz będący na usługach księcia Bolka II Świdnicko – Jaworskiego. (...) W rękach jego potomków, rodu Schaffgotschów, miejscowość pozostała przez następne stulecia. Gotsche Schoff w roku 1403 sprowadził tutaj zakon cystersów z Krzeszowa i przekazał im pod opiekę jedno z dwóch znanych w owym czasie źródeł. Od tej pory zarówno cystersi jak i ród Schaffgotschów prowadzili tutaj działalność leczniczą. Już w XVI wieku do cieplickich wód licznie przybywali kuracjusze z całej Rzeszy a nawet i z Polski.
W 1526 roku, wraz z Królestwem Czeskim, Cieplice weszły w skład monarchii habsburskiej. (...) Wojna trzydziestoletnia zahamowała dalszy rozwój uzdrowiska. (...) Od 1741 roku [Cieplice] znalazły się w granicach państwa pruskiego. (...) W 1812 roku Schaffgotschowie nabyli pocysterski zdrój klasztorny. W ten sposób stali się oni jedynymi właścicielami uzdrowiska. (...) W 1925 Cieplice oficjalnie otrzymały przydomek Bad – Uzdrowisko. W 1935 roku Cieplice uzyskały prawa miejskie. (...) W 1975 roku Cieplice Śląskie Zdrój zostały przyłączone do Jeleniej Góry."
cieplice.net
Zwiedzanie rozpoczęłam od Parku Norweskiego, który powstał w 1906.
"27 lutego 1906 r., w dniu srebrnych godów cesarza Wilhelma II i jego małżonki, cesarzowej Augusty Wiktorii, Eugen Füllner ogłosił, że chce ufundować mieszkańcom Cieplic publiczny park. W tym celu nabył nieużytki rolne położone niedaleko fabryki maszyn papierniczych, na prawym brzegu Wrzosówki. (...)
W trakcie robót przy parku realnego kształtu nabrał pomysł wzniesienia centralnego pawilonu, który służyć miał jako miejsce odpoczynku dla spacerowiczów. O jego kształcie zadecydowała fascynacja Füllnera architekturą restauracji „Frognerseteren” w Oslo. W oparciu o oryginalny projekt, przekazany przez norweskiego architekta Einara Smitha, miejscowe firmy wzniosły bliźniaczy budynek wobec Frognerseteren (...) Füllner wybudował Pawilon w stylu ludowego budownictwa norweskiego, zwanego smoczym (...) W Pawilonie do końca lat 50-tych XX wieku funkcjonowała restauracja."
cieplice.net
Restauracja będąca wzorem dla Pawilonu Norweskiego, powstała ok. 1880 na stokach fiordu, 8 km od Oslo. Od razu przychodzi na myśl kościół Wang w Karpaczu.
W Pawilonie Norweskim w latach 1967- 2013 działało Muzeum Przyrodnicze, przeniesione z Długiego Domu.
W 1990 budynek wpisano do rejestru zabytków. Obecnie jest remontowany z przeznaczeniem na restaurację. |
| Pawilon Norweski, 1906 |
Termy Cieplickie otwarto w 2014. Widziałam je przez ogrodzenie, więc niewiele mogę powiedzieć. Dla mnie termy zawsze wyglądają zachęcająco :)
 |
| Termy Cieplickie |
Żółty budynek na poniższym zdjęciu wymagał śledztwa :) Znalazłam informacje, które wydawały mi się sprzeczne, a obie okazały się prawdziwe. Wg fotopolska.eu jest to browar zamkowy z 1802, a wg Narodowego Instytutu Dziedzictwa (wikipedia): zajazd, ob. hotel „Śnieżka”, pl. Piastowski 28 (d. 9), z 1750 r., XX w.
W Muzeum Przyrodniczym dowiedziałam się, że mały browar funkcjonował na zapleczu zajazdu.
 |
| Pl. Piastowski |
 |
| Pałac Schaffgotschów, 1788, w dali dzwonnica kościoła św. Jana Chrzciciela |
"Schaffgotschowie pozostali właścicielami pałacu do wiosny 1945 roku. Budynek nie tylko był ich mieszkaniem - właściciele zgromadzili w nim militaria, księgozbiór z cennymi starodrukami i rękopisami. Pod koniec wojny przechowywali także cenne zbiory muzealne, zrabowane przez Niemców w Polsce. Część zbiorów zostało zachowanych zanim w pałacu urządzono lazaret dla żołnierzy radzieckich. Sowieci nie zdając sobie sprawy z wartości zbiorów, w których weszli posiadanie palili nimi w piecu."
cieplice.net
I krótko o samych zbiorach.
"Poza książkami, których w połowie XIX w. było już 80 tysięcy tomów, mapami, znalazł się np. słynny „rewers pilzneński”, czyli dokument, który posłużył cesarzowi Ferdynandowi II Habsburgowi za główny dowód zdrady Hansa Ulricha Schaffgotscha i skazanie go na śmierć. Atmosferę pałacu Schaffgotschów tworzyła także zbrojownia, a w niej szabla inkrustowana kością słoniową i kamieniami szlachetnymi - podarunek spod Wiednia od Jana III Sobieskiego. Znajdowały się tutaj również zbiory numizmatyczne, ornitologiczne oraz kolekcja motyli, cieszące się ogromnym zainteresowaniem."
"Wędrówki Jeleniogórskim Traktem Śródmiejskim"
Obecnie w pałacu mieści się filia Politechniki Wrocławskiej.
 |
| Pałac Schaffgotschów, 1788 |
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pałac Schaffgotschów, 1788
Kościół ewangelicki Zbawiciela najpierw tylko obeszłam, bo był
zamknięty, ale zaraz okazało się, że nawet na teren nie można wejść.
Weszłam dlatego, że akurat ktoś tam był, nieświadoma, że Pani czeka przy
furtce, żeby zamknąć :(
Nie ma litości dla turystów...
Miałam szczęście, że tego dnia za kilka godzin był koncert i wtedy udało się kościół obejrzeć. Warto było poczekać!
Cmentarz ewangelicki istniał do lat 70. XX w. Po
1945 został odebrany parafii
ewangelickiej, skomunalizowany, a potem dewastowany aż do likwidacji.
Rozebrano częściowo mur i przylegające do niego kaplice grobowe. Przez
teren dawnego cmentarza obecnie przebiega ulica i parking.
A ekshumacji nie było... Lampa Pamięci to "odrestaurowana latarnia , którą ufundowała hrabina Fryderyka von Reden z Bukowca w XIX w. dla szpitala „Wysoka Łąka”. Kamienne pachołki okalające lampę zostały przeniesione spod pałacu Schaffgotschów, podczas modernizacji Placu Piastowskiego w sierpniu 2006 r. (...) każdego roku zawsze 31 października lampa jest zapalana za pomocą ognia, przyniesionego z ołtarza Kościoła Zbawiciela." (polskaniezwykla.pl).
Długi Dom miał być siedzibą opatów krzeszowskich podczas ich pobytu w Cieplicach. Po kasacie zakonów na Śląsku w 1810 rodzina Schaffgotschów wykupiła budynki poklasztorne, a swe zbiory przeniosła z pałacu właśnie do Długiego Domu.
W tej chwili znajduje się tam hotel uzdrowiskowy.
Przeszłam przez rzekę. Przy moście, oczywiście, św. Nepomucen.
Kończyła się msza, więc był to odpowiedni moment, żeby dostać się do kościoła św. Jana Chrzciciela. To część klasztornego kompleksu cystersów obecnie zajmowanego przez oo. pijarów i od 2013 przez Muzeum Przyrodnicze, w którym znajdują się zbiory Schaffgotschów. Nie wszystkie, rzecz jasna.
Kościół powstał w 1714 po pożarze poprzedniego w 1711. Dzwonnica z 1710 jest jedynym elementem, jaki ocalał. Pod prezbiterium znajduje się krypta rodowa Schaffgotschów.
W murze kościelnym znajdują się renesansowe płyty nagrobne Schaffgotschów przeniesione w 1847 z Radomierza. Obok kolumna św. Floriana z 1717.
" [Park Zdrojowy] powstał już w 1713 r. na bazie ogrodu-warzywniaka. W 1796 r. ukształtowano główną aleję parkową, wysadzaną lipami i klonami. W 1819 r. przypałacowy ogród urządzono w stylu francuskim, a w 1838 r. gruntownie przebudowano według założeń stylu angielskiego. Schaffgotsch kazał podzielić go na dwie części: zamkową (przeznaczoną tylko do użytku lokatorów pałacu) i zdrojową (dostępną dla pozostałych)."
"Wędrówki Jeleniogórskim Traktem Śródmiejskim"
Podczas rewitalizacji w 2012 starano się przywrócić
angielski charakter ogrodu.
 
Prosto z parku udałam się po raz kolejny do kościoła ewangelickiego. Tym razem weszłam bez problemu, tyle, że ludzi było dużo przed koncertem i ciężko było robić zdjęcia. Drugie tyle stanowiły "sępy", takie jak ja, z aparatami :)
Ewangelicy w Cieplicach zajmowali się przeważnie szlifierstwem szkła, więc szklanych elementów jest w kościele dużo.
Poszłam również na cmentarz parafialny. Jest tam kilka starych kaplic, ale ogólnie to wygląda na nowy, mimo że powstał w 2 poł. XIX w. Duże zmiany zaszły po 1945.
W Cieplicach spędziłam cały dzień. Wystarczyło na zobaczenie najważniejszych zabytków i spacer po parkach, ale dla mnie to było za mało. Nie zdążyłam pochodzić po bardziej oddalonych uliczkach, a szczególnie w takich miejscach warto. |
I znów miejsce które znam z innego bloga, ale i spojrzenie odmienne i refleksje inne... Mam farta mogąc czytać dwa różne opisy tych samych miejsc... Dobre opisy, bo marnych jest multum.
OdpowiedzUsuńDzięki :)
Usuń