W planach był tylko wypad do stadniny koni w Bielinie, a doszło jeszcze Gądno i, zupełnie niespodziewanie, Moryń. Z upływem dnia robiło się coraz ciekawiej!
Ale od początku.
Do Bielina dojechałam pociągiem z Kostrzyna nad Odrą. Do wsi jest ok. 1 km.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1248 roku. W 1337 roku (...) właścicielem wsi była rodzina rycerska von Brünkowów. (...) Od 1715 roku właścicielami wsi były rodziny von Marwitzów i von Wobeserów. W 1715 roku wieś zamieszkiwało 22 chłopów, 13 zagrodników i leśniczy. We wsi znajdowały się kuźnia i karczma. W XVIII wieku gospodarstwa chłopskie zostały włączone do majątku folwarcznego. (...)
W 1906 roku we wsi powstała stacja kolejowa. (...) W 1922 roku nastąpiła elektryfikacja miejscowości. Po II wojnie światowej w dawnym majątku funkcjonował PGR, a od 1952 roku do dzisiaj – stadnina koni.
encyklopedia.szczecin.pl
Na stronie moryn.pl znalazłam jeszcze informację, że "chłopi byli wykorzystywani [przez rodzinę von Marwitz] do odrobku pańszczyzny aż przez 6 dni w tygodniu.".
 |
| Stadnina koni |
Zabudowania folwarczne (m.in. oficyna i stajnia) powstały pod koniec XVIII w.
Na szczęście teren jest dostępny i można spokojnie zwiedzać.
 |
| Dwór rodziny von Marwitz, 4 ćw. XVIII w. |
W 1973 dwór przeszedł remont, ale w 1981 częściowo spłonął. Obecnie mieści się tu hotel i restauracja.
W parku krajobrazowym (XVIII w., ok. 10 ha) najciekawszy jest cyprysik błotny z pneumatoforami. Są też m.in. topole i wiązy.
 |
| Cyprysik błotny z pneumatoforami (korzeniami oddechowymi) |
Korzenie oddechowe, pneumatofory – typ nadziemnych korzeni, doprowadzających powietrze do systemu korzeniowego rośliny. Są to (...) wyrastające pionowo w górę odgałęzienia korzeni podziemnych rosnących równolegle do powierzchni gruntu. Korzenie takie występują zwłaszcza u roślin rosnących na podłożu grząskim i beztlenowym, zwłaszcza w strefie podzwrotnikowej i międzyzwrotnikowej, np. w namorzynach.
Wikipedia
W Polsce jest to bardzo rzadko spotykane.
Czy po prawej stronie widać spaloną oficynę?
Poszłam do kościoła, który jest tuż obok. Zamknięty.
Kościół z końca XV wieku zbudowany został z kamieni
narzutowych i cegły, przebudowano go w XVII wieku. Dzwony z 1518 roku i
1617 roku, na wyposażeniu jest kielich mszalny z 1325 roku (...)
moryn.pl
 |
| Kościół pw. św. Józefa, XV w. |
 |
| Rzeźba anioła ze sztucznego kamienia poświęcona pamięci Adelajdy von Kahle, 1891 |
W 1834 roku wieś kupił Theodor Felix von Kahle, dzięki któremu został rozbudowany folwark. Jedna z jego z córek Anna (1843-1920) była rzeźbiarką (...). W Bielinie zachowała się tylko jedna rzeźba, która obecnie znajduje się na terenie dawnego cmentarza rodowego, przy kościele.
polskiezabytki.pl
Posąg pierwotnie stał w parku dworskim.
Zwiedzanie Bielina zajęło mi trochę ponad godzinę. Była dopiero 13, więc stwierdziłam, że pójdę do Gądna i stamtąd wrócę do Kostrzyna. Pociągi na tej trasie są dość częste.
 |
| Droga z Bielina do Gądna - Jezioro Bielińskie |
Ale w Gądnie zobaczyłam, że do Morynia, który wszyscy mi zachwalali, jest tylko kilka km... Złapałam stopa, żeby przyspieszyć akcję i przed 15 zaczynałam zwiedzanie starówki.
Wracałam wzdłuż jeziora Morzycko. Ok. 18 dotarłam do pierwszych zabudowań folwarcznych i domu zarządcy w Gądnie.
 |
| Zabudowania folwarczne, 2 poł. XIX w. |
 |
| Dom zarządcy, XIX w. |
 |
| Po lewej dom zarządcy, droga prowadzi w głąb folwarku |
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1460 roku. Pierwsi polscy osadnicy przybyli tu w 1946 roku. Byli to repatrianci z Wołynia. We wsi zachował się pałac. Budowla wzniesiona około 1840 roku, murowana z cegły ceramicznej o cechach stylistycznych klasycyzmu. (...) W sąsiedztwie zachowały się pozostałości parku pałacowego przechodzącego w swobodny las, sięgający aż po jezioro Morzycko.
moryn.pl
Od XVI do końca XVIII w. majątek związany był z pobliskim Moryniem.
 |
| Pałac Friedricha von Mühlheim, ok. 1830/1840? |
Tu jest więcej zdjęć.
Po II wojnie światowej w pałacu znajdowały się mieszkania i sklep gminny. W 1965 został wyremontowany.
Znalazłam artykuł z grudnia 2020 dający jakąś nadzieję na ocalenie pałacu. Zakończył się pierwszy etap zabezpieczeń ścian zewnętrznych, a docelowo planowane jest utworzenie placówki rehabilitacyjnej z bazą noclegową.
 |
| Na szczycie data "1865" |
 |
| Folwark przy głównej drodze |
I ciekawostka na koniec.
 |
| Kościół powstały w 1990 w wyniku adaptacji d. kuźni |
Dzień był super udany, wyrobiłam się ze wszystkim idealnie, do 19.
Wniosek mam taki: warto mieć przy sobie przewodnik nie tylko po miejscu, które się planuje, ale też po okolicy, bo nigdy nic nie wiadomo. Mi się taka sytuacja zdarzyła po raz pierwszy, wyłącznie z nadmiaru czasu :)
http://encyklopedia.szczecin.pl/wiki/Dw%C3%B3r_(Bielin)
http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/7190/Bielin/
https://www.moryn.pl/p,115,gmina-moryn
http://encyklopedia.szczecin.pl/wiki/Pa%C5%82ac_(G%C4%85dno)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz